Naukowiec i polityk, profesor nauk technicznych, profesor zwyczajny AGH, senator RP, Harcmistrz i inżynier, prof. dr hab. inż. Kazimierz Wiatr dziś w trzech pytaniach i odpowiedziach. Zapraszamy do lektury!
Damian Niemir: ACK Cyfronet obchodzi w tym roku 50 lat działalności. Jakie były początki centrum komputerowego w Krakowie, kiedy nikt jeszcze wtedy nie myślał o idei „personal computers”, a tym bardziej o dostępie do sieci z miniaturowych smart-urządzeń mieszczących się w kieszeni?
KW: – To była inicjatywa krakowskiego środowiska naukowego. Zwieńczeniem prac przygotowawczych była uchwała Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa w tej sprawie i wystąpienie do władz już w roku 1971 o zakupienie nowoczesnego, wieloprogramowego i wielodostępowego komputera. 23 marca 1973 roku Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki powołał, Zarządzeniem nr 28/Org/73, Środowiskowe Centrum Obliczeniowe CYFRONET-KRAKÓW, jako wyodrębnioną jednostkę organizacyjną Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z siedzibą w Krakowie. W Zarządzeniu zapisano cele Cyfronetu – na pierwszym miejscu „wykonywanie obliczeń numerycznych dla potrzeb Środowiska Naukowego m. Krakowa w oparciu o abonencki system obliczeniowy”. Kolejne cele to prowadzenie prac naukowo-badawczych oraz współpraca ze środowiskiem naukowym m. Krakowa, a także – w miarę wolnych mocy – praca dla innych jednostek gospodarki uspołecznionej… 24 lipca 1973 roku podpisano umowę z firmą Control Data Corporation na dostawę systemu cyfrowego CDC CYBER-72 dla CYFRONETU-KRAKÓW.
Kiedy powstawała koncepcja Polskiego Internetu Optycznego Cyfronet był już jednostką z trzydziestoletnim doświadczeniem. Gdyby pokusić się o najważniejszy know-how, który w roku zawiązania Konsorcjum Cyfronet wniósł do PIONIERa, co by to było?
– Cyfronet powstał w wyniku współpracy wielu jednostek naukowych Krakowa: Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Krakowska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Akademia Rolnicza, Akademia Medyczna, Akademia Wychowania Fizycznego, Instytut Fizyki Jądrowej, placówki naukowe PAN i inne placówki naukowe Krakowa. Przytaczam historyczne nazwy uczelni z tamtego czasu, bowiem w takim brzmieniu są one przytoczone w Zarządzeniu Ministra. Ta współpraca stała się osią naszej pracy. Rada Użytkowników, kontakty z osobami liczącymi na superkomputerach, konferencje i liczne spotkania. Tak to wygląda do dziś. I ta myśl założycielska Cyfronetu – współpraca, została wniesiona do Konsorcjum PIONIER i to trwa do dziś, oczywiście dzięki wszystkim członkom Konsorcjum i operatorowi sieci PIONIER – Poznańskiemu Centrum Superkomputerowo-Sieciowemu. W Konsorcjum PIONIER mamy unikatowe zasoby i kompetencje, ale współpraca jest niezwykle ważną składową podejmowanych działań. Oczywiście trochę konkurujemy, ale współpraca jest dalece ważniejsza…
Czy pamięta Pan Profesor swój pierwszy raz, gdy wszedł Pan do serwerowni ACK Cyfronet?
– Tak, pamiętam doskonale … Ale wiele lat wcześniej, już w roku 1977 jako student, miałem okazję liczyć na pierwszym superkomputerze Cyfronetu, na maszynie CDC CYBER-72. To była decyzja naszej Pani Asystent. Wszyscy pisali programy na kartach dziurkowanych dla Odry, a nasza 6-osobowa grupka „wybrańców” pracowała zdalnie poprzez końcówkę w postaci terminala dalekopisowego znajdującego się na AGH w UCI w pawilonie C1 w trybie on-line na maszynie CDC CYBER-72, pracującej w oddalonym Cyfronecie. Jeszcze mam gdzieś ostateczny wydruk programu w Fortranie pozytywnie skompilowanego i wykonanego na maszynie CDC CYBER-72 …
Rozmawiał Damian Niemir