Projekt NEBI to oficjalnie Krajowy Ośrodek Badań Obrazowych w Naukach Biologicznych i Biomedycznych; w jego ramach powstaje supernowoczesna zintegrowana platforma, która ma służyć do wielowymiarowego obrazowania procesów biologicznych, warunkujących zarówno prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jak i leżących u podłoża chorób cywilizacyjnych. Posłuży ona do analizy i obrazowania zmian biologicznych na różnych poziomach organizacji komórki lub organizmu, także w materialne pobranym od pacjentów.
Planowany zakres inwestycji w projekcie NEBI obejmuje budowę budynku naukowo-badawczego Krajowego Centrum Zaawansowanych Analiz Obrazowania Biologicznego i Biomedycznego w Mikołajkach oraz utworzenie laboratoriów w istniejących budynkach, a także opisane w poprzednim numerze światłowodowe przyłącze do sieci PIONIER. Zapewni ono połączenie z zasobami sprzętowo-usługowymi partnerów Konsorcjum. Umożliwi to szybki dostęp dla badaczy do rezultatów prac z laboratoriów i aparatury badawczej zlokalizowanej w nowej Stacji Badawczej w Mikołajkach, a także w macierzystym Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN.
Ponad 30-kilometrowe przyłącze światłowodowe do budynku w Mikołajkach zostanie ukończone w grudniu 2021 roku. Równocześnie w PCSS trwają prace określające architekturę sprzętową-programową, wspierającą głównie przetwarzanie obrazów wysokorozdzielczych, pozyskiwanych z aparatury w projekcie. Tworzona infrastruktura badawcza umożliwi też rozwój nowych technik nieinwazyjnego obrazowania optycznego i molekularnego oraz analizy chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, choroby układu krążenia i cukrzyca, co pozwoli na poznanie ich podłoża molekularnego oraz stworzenie innowacyjnych terapii i procedur diagnostycznych.
Nowopowstała infrastruktura badawcza będzie ogólnopolskim ośrodkiem referencyjnym do obrazowania biologicznego, promującym wymianę wiedzy oraz dostarczającym wsparcie informatyczne dla innych ośrodków badawczych i partnerów przemysłowych nie tylko z Polski, ale i z zagranicy.
Planowane działania naukowe w ramach projektu wpisują̨ się̨ w Krajowe Inteligentne Specjalizacje, Dział II – Diagnostyka i Terapia Chorób oraz Dział IV – Bioinformatyka – Modele, algorytmy i oprogramowanie do poszukiwania molekularnych celów terapii, modelowania molekularnego struktur, projektowania leków oraz diagnostyki chorób. Realizacja działań zaplanowanych w projekcie wpłynie niewątpliwie na zmniejszenie luki cywilizacyjnej między Polską a wysoko rozwiniętymi krajami Europy zachodniej. Jest jednocześnie kluczowa dla rozwoju nauki w Polsce oraz zwiększenia jej konkurencyjności na arenie międzynarodowej.
Bez stworzenia Krajowego Ośrodka Badań Obrazowych w Naukach Biologicznych i Biomedycznych liczne instytucje prowadzące badania wykorzystujące bioobrazowanie nie są w stanie wykonywać zaawansowanych analiz, a nawet przechowywać znacznych ilości uzyskiwanych danych.
W celu realizacji projektu NEBI, zostało utworzone Konsorcjum, w skład którego wchodzą̨ cztery jednostki naukowe: Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN (Lider Konsorcjum), Instytut Chemii Bioorganicznej PAN z afiliowanym przy nim Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym, Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN.
Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Gabriela Jelonek