Kategorie
#Ludzie: Z historii PIONIERa

Zmarli PIONIERzy – ocalić od zapomnienia

PIONIER News, 09.2023, #024

To specjaliści z różnych dziedzin, ludzie, którzy z wielką pasją i zaangażowaniem włączali się w pracę, przecierali szlaki nowych technologii i pomagali w rozwijaniu PIONIERa.

W 2000 roku odszedł Tomasz Hofmokl, fizyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel i  pierwszy dyrektor NASK w latach 1990-1999. Od 2002 roku, każdego roku przyznawana jest przez NASK nagroda im. prof. Tomasza Hofmokla w kategoriach: „Innowacje”, „Społeczeństwo Informacyjne”, „Cyberbezpieczeństwo”. Jej celem jest uhonorowanie osób i instytucji, które są szczególnie zasłużone dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego, zapoczątkowanego w Polsce na początku lat 90.

W 2003 roku odszedł Jacek Rychlewski, chemik i matematyk, profesor Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Był jednym z założycieli Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego, a w latach 1993-2003 przewodniczył Radzie Użytkowników PCSS. Był laureatem Nagrody Naukowej Miasta Poznania, którą otrzymał wspólnie z prof. Janem Węglarzem i dr. Maciejem Stroińskim za inicjatywę utworzenia, opracowanie założeń merytorycznych i organizacyjnych oraz wdrożenie projektu PCSS. Był współautorem programu PIONIER. Corocznie Polskie Towarzystwo Chemiczne przyznaje nagrodę im. Profesora Jacka Rychlewskiego za najlepszą pracę magisterską z chemii kwantowej.

W 2013 roku odeszedł Grzegorz Lejman, wieloletni pracownik Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Zakładu Technik Przetwarzania, Sieci Komputerowych i Systemów Rozproszonych Politechniki Częstochowskiej, współtwórca Miejskiej Sieci Komputerowej CzestMAN, aktywnie działający w kierunku rozwoju infrastruktury informatycznej nauki w Polsce, w tym budowy ogólnopolskiej naukowej sieci PIONIER. Ważnym etapem w Jego działalności zawodowej był udział w realizacji dołączenia MSK CzestMAN do polskiego Internetu akademickiego najpierw w ramach inicjatywy POL-34, a następnie sieci Polskiego Internetu Optycznego w ramach projektu PIONIER. Na szczególne podkreślenie zasługuje Jego osobisty wkład w zaprojektowanie przebiegu i realizację budowy ponad 10 km dowiązania do węzła PIONIER-a w miejscowości Wrzosowa pod Częstochową.

W 2014 roku odszedł  Józef Bem, profesor nauk technicznych. Pracował w Politechnice Wrocławskiej, m.in. jako prorektor i dziekan Wydziału Elektroniki. Był także założycielem i wieloletnim dyrektorem Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego, członkiem rzeczywistym PAN i wiceprezesem oddziału wrocławskiego PAN. Uczestniczył w budowie akademickiej sieci komputerowej Politechniki Wrocławskiej oraz rozwoju i budowie Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej. Był inicjatorem i współwykonawcą programu rządowego o nazwie Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa (później Naukowa Akademicka Sieć Komputerowa). Jako przedstawiciel Politechniki Wrocławskiej podpisał w Gliwicach, 31 lipca 2001 roku, „Porozumienie o utworzeniu Konsorcjum na rzecz eksploatacji i użytkowania Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER”. W 2015 roku na Politechnice Wrocławskiej uruchomiono potężny klaster obliczeniowy. Na cześć prof. Bema i jego zasługi dla społeczeństwa informacyjnego superkomputer został nazwany jego nazwiskiem.

W 2016 roku odszedł Stanisław Filipiak, prezes TEL-ENERGO, pełnił również funkcję Pełnomocnika Ministra Przemysłu i Handlu ds. restrukturyzacji energetyki. Był wieloletnim szefem Polskiego Towarzystwa Przemysłu i Rozdziału Energii Elektrycznej. Dzięki Jego zaangażowaniu TEL-ENERGO zostało partnerem sieci POL-34 i połączenia zagranicznego do sieci TEN-155.

W 2018 roku odszedł Marian Noga, profesor zwyczajny, w latach 1989-2004 był dyrektorem Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET AGH.  31 lipca 2001 roku w Gliwicach podpisał „Porozumienie o utworzeniu Konsorcjum na rzecz eksploatacji i użytkowania Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER” oraz Umowę Konsorcjum PIONIER o utworzeniu „Konsorcjum PIONIER Akademickich Sieci Komputerowych i Centrów Komputerów Dużej Mocy” w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą w dniu 25.11.2003 roku.

Członek Środowiskowego Zespołu Negocjacyjnego powołanego w celu prowadzenia rozmów z operatorami telekomunikacyjnymi i przygotowywania koncepcji implementacji i wdrożenia sieci PIONIER. W latach 2003-2006 pełnił funkcję Przewodniczącego Rady Konsorcjum PIONIER.

W 2020 roku odeszło czworo “pionierów”:

 Jacek Niwicki, informatyk o specjalności komunikacja i technologia informatyczna, automatyka. Od 1992 roku pracował w ACK CYFRONTET AGH, początkowo pełniąc funkcję kierownika terminala CYBER-72, a od 1994 do 2009 roku zastępcy dyrektora. Współtwórca Instytutu Informatyki AGH. Wybitny członek Polskiego Towarzystwa Informatycznego, aktywnie uczestniczący w rozwoju Polskiej Informatyki. Aktywnie wspierający budowę i rozwój ogólnopolskiej sieci naukowej PIONIER. 

Małgorzata Kozłowska, główna specjalistka ds. nauki w Ministerstwie Finansów, późniejsza dyrektor departamentu ekonomicznego w Urzędzie Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń, od 16 lipca 1992 do 22 października 2001 pełniła funkcję podsekretarza stanu oraz pełnomocnika prezesa KBN ds. informatyzacji.  Przyczyniła się do powstania i rozwoju infrastruktury informatycznej nauki w Polsce, w tym programu PIONIER. Zasiadała w zarządzie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zajmowała się również popularyzacją nauki.

Witold Kmita jako przedstawiciel Politechniki Radomskiej podpisał w Gliwicach, 31 lipca 2001 roku, „Porozumienie o utworzeniu Konsorcjum na rzecz eksploatacji i użytkowania Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER”. W latach 2004-2010 był przedstawicielem w Radzie Konsorcjum PIONIER.

Marian Zientalski w latach 2005-2010 był członkiem Rady Konsorcjum PIONIER, reprezentując Politechnikę Gdańską.
Był jednym z inicjatorów Krajowego Sympozjum Telekomunikacji (i Teleinformatyki). Za swą działalność został wyróżniony Nagrodą Ministra za wybitną i twórczą działalność naukową i techniczną oraz wkład pracy w budowę w kraju nowoczesnej sieci telekomunikacyjnej. Profesor był wielkim przyjacielem PIONIERa.

W 2023 roku odszedł Mścisław Nakonieczny – pomysłodawca, pierwszy i wieloletni dyrektor Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej Politechniki Gdańskiej (1994-2015). Nadzorował nie tylko tworzenie sieci TASK, ale był jednym z inicjatorów i autorów programu PIONIER. Był też wieloletnim członkiem Rady Konsorcjum PIONIER (2004-2009). Projekty, przy których pracował, zapewniły wszystkim trójmiejskim uczelniom wyższym, a także wielu placówkom badawczym z Trójmiasta, dostęp do sieci internetowej. W chwili utworzenia liczyła ona 55 kilometrów i łączyła Gdańsk z Sopotem i Gdynią.

CI TASK oprócz dostępu do sieci, oferowało i oferuje swoim klientom dostęp do komputerów dużej mocy i klastra obliczeniowego. Kilka superkomputerów TASK pojawiło się na liście największych superkomputerów na świecie “Top 500”, jak np. klaster obliczeniowy GALERA uruchomiony w 2008 roku. Sklasyfikowany na 28. miejscu tejże listy superkomputer powstawał pod kierunkiem Mścisława Nakoniecznego.

Cześć Ich pamięci!

Magdalena Baranowska-Szczepańska, Katarzyna Siudzińska