Inicjatywa SLICES proponuje zaprojektowanie, budowę oraz uruchomienie rozproszonego środowiska testowego. Wykorzystane zostaną mechanizmy wirtualizacji infrastruktury oraz funkcje sieciowe, w pełni zintegrowane z technikami sieci 5G oraz przetwarzania chmurowego. Środowisko umożliwi prowadzenie kompleksowych eksperymentów obejmujących zarówno infrastrukturę i usługi sieci szkieletowej, brzegowej, jak również urządzenia i aplikacje użytkowników końcowych.
Rozmowa z Bartoszem Belterem, kierownikiem Działu Sieci Nowych Generacji oraz polskim koordynatorem projektu SLICES.
Ile krajów bierze udział w projekcie?
Bartosz Belter: SLICES jest inicjatywą koordynowaną przez prof. Serge Fdida z Sorbonne University (Francja) i zrzesza 21 partnerów z 14 krajów: Belgii, Cypru, Finlandii, Francji. Grecji, Hiszpanii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Polski, Szwajcarii, Szwecji, Węgier oraz Włoch.
Z czego składać się będzie planowany węzeł SLICES w Polsce i czym będzie się charakteryzował?
B.B.: Planowany węzeł w Polsce będzie bazował na rezultatach sieciowych projektów infrastrukturalnych PIONIER-LAB, PL-5G oraz PL-LAB2020. Chciałbym zwrócić uwagę, iż projekt PIONIER-LAB, który jest aktualnie w trakcie realizacji, znajduje się na Polskiej Mapie Infrastruktur Badawczych, SLICES zatem jest kolejnym krokiem w celu wyniesienia usług badawczych budowanych w tym projekcie na poziom europejski.
Docelowo planowany węzeł będzie się składał z komponentów sieciowych, sensorowych i obliczeniowych (w tym elementów obliczeniowych na brzegu sieci), które umożliwią zaawansowane badania z zakresu telekomunikacji i informatyki.
Polski wkład w projekt SLICES będzie skutkować powstaniem polskiego laboratorium badawczego w nowej dyscyplinie naukowej „Informatyka techniczna i telekomunikacja”. Ale to nie wszystkie korzyści, jakie jeszcze można wymienić?
B.B.: Tak, SLICES, poprzez udział środowiska naukowego skupionego wokół sieci PIONIER, będzie miał pozytywny wpływ na konsolidację krajowego potencjału badawczego w dziedzinie ICT. Dostępność infrastruktury badawczej zarówno na poziomie europejskim, jak również krajowym będzie powodowała zwiększony dostęp do najnowszej technologii dla krajowych jednostek naukowych i przemysłu. Potencjał uczelni wyższych będzie mógł w większym stopniu być wykorzystany przez przemysł przy realizacji nowatorskich rozwiązań z dziedziny ICT. Ścisła współpraca pomiędzy jednostkami naukowymi zostanie zapewniona poprzez punkty dostępowe do sieci PIONIER, a więc poprzez przedstawicieli wiodących uczelni i instytutów badawczych w kraju.
Jak długo potrwają prace?
B.B.: SLICES jest inicjatywą zaplanowaną na najbliższe 10 lat. Pierwsza faza realizacji, na którą udało się uzyskać dofinansowanie, rozpoczęła się pierwszego września 2020r. wraz z uruchomieniem pilotażowego projektu SLICES Design Study (SLICES-DS) złożonego i wyłonionego w konkursie H2020-INFRADEV-2018-2020 programu Horyzont 2020. Celem projektu SLICES Design Study jest opracowanie koncepcji realizacji programu budowy infrastruktury badawczej SLICES na poziomie europejskim. W ramach prac opracowana zostanie dokumentacja zawierająca szczegółową analizę rynku i zapotrzebowania na usługi badawcze w Europie, referencyjną architekturę systemu oraz strukturę zarządzania infrastrukturą badawczą.
W kolejnym kroku udało się pozyskać dofinansowanie na projekt SLICES Starting Communities (SLICES-SC), również w programie Horyzont 2020, który ma za zadanie zbudować społeczność naukowo-badawczą wokół inicjatywy SLICES oraz udostępnić infrastrukturę badawczą na potrzeby pierwszych eksperymentów z zakresu sieci 5G, obliczeń chmurowych oraz Internetu Rzeczy.
Czy można w kilku słowach scharakteryzować główne kamienie milowe i wyzwania, przed którymi stoi Konsorcjum?
B.B.: Proces projektowania, budowy, a następnie utrzymania infrastruktury badawczej ESFRI jest procesem wymagającym i długotrwałym. Pierwszym mierzalnym sukcesem Partnerów Konsorcjum było zapewnienie wsparcia dla inwestycji od rządów poszczególnych Krajów Członkowskich, co było wymagane na etapie składania wniosku o wpisanie infrastruktury na Europejską Mapę Drogową Infrastruktur Badawczych. W Polsce w lutym 2020 roku odbył się konkurs, w którym wystartowało kilkadziesiąt projektów. SLICES został wysoko oceniony i otrzymał niezbędne wsparcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie Ministerstwo Edukacji i Nauki). Podobne konkursy odbywały się w krajach, w których realizowany będzie projekt i rezultaty jednoznacznie wskazały, iż SLICES został wysoko oceniony przez ekspertów w poszczególnych krajach członkowskich.
Jednym z ważniejszych osiągniętych kamieni milowych jest akceptacja projektu na szczeblu europejskim przez ekspertów ESFRI i Komisji Europejskiej oraz wpisanie SLICES na listę infrastruktur badawczych ESFRI (lipiec 2021r.). Obecność projektu na liście infrastruktur badawczych umożliwi stabilny rozwój infrastruktury i wzmocnienie jej obecności w europejskich projektach infrastrukturalnych i badawczych.
W międzyczasie otrzymaliśmy dofinansowanie z Komisji Europejskiej na opracowanie Studium Wykonalności (SLICES Design Study) oraz na budowę społeczności wokół inicjatywy SLICES (SLICES Starting Communities), które stanowią kolejne potwierdzenie, że inicjatywa jest dobrze odbierana przez oceniających i jest już znana w środowisku. Cieszymy się, że prace idą w dobrym kierunku i jako konsorcjum jesteśmy zdeterminowani, aby cały proces przeprowadzić efektywnie, z korzyścią zarówno dla Partnerów Konsorcjum, jak również całego środowiska naukowego zainteresowanego rezultatami prac projektu, w tym środowiska naukowego skupionego wokół sieci PIONIER.
Wielu partnerów z naszego Konsorcjum wyraziło zainteresowanie wykorzystaniem laboratoriów, są wśród nich: Politechnika Białostocka, Politechnika Częstochowska, Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH w Krakowie, Politechnika Gdańska, Politechnika Koszalińska, Politechnika Łódzka, NASK, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Zielonogórski, Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny w Szczecinie.
Magdalena Baranowska-Szczepańska