Stacjonarnie czy on-line? Jaką formę szkoleń wybrać? Jeśli chcemy rozwijać umiejętności praktyczne, lepszym wyborem będą z pewnością szkolenia stacjonarne. Gdy zaś chodzi o przyswajanie teorii czy wiedzy ogólnej, szkolenia “zdalne” mogą być wystarczające. Różne grupy uczestników mogą mieć różne preferencje. Mamy nadzieję, że w naszym zestawieniu każdy znajdzie coś dla siebie.
Spotkanie stanowiło okazję, by podzielić się pomysłami, doświadczeniami i najlepszymi praktykami w zakresie #AI wykorzystywanymi przez wiodące instytucje naukowo-badawcze w Europie. Wśród prelegentów, z ramienia PCSS, znaleźli się: Bartosz Belter z Działu Sieci Nowych Generacji, Cezary Mazurek z Działu Medycyny Cyfrowej, Tomasz Hoffman z Działu Bibliotek Cyfrowych i Platform Wiedzy oraz Marcin Wolski z Działu Inżynierii Danych i Platform Analitycznych.
Marcin Wolski pełnił jednocześnie funkcję koordynatora wydarzenia i opowiedział nam o kulisach inicjatywy SIG-AI: – Grupa robocza SIG-AI, działająca pod auspicjami GÉANT, zawiązała się na przełomie tego roku. Pomysł organizacji pierwszego spotkania grupy w Poznaniu narodził się pod koniec sierpnia, podczas jednej z rozmów dotyczących pierwszych działań grupy. Niewątpliwym atutem naszego miasta były i są nadal lokalizacja, która pozwala w łatwy i szybki sposób dotrzeć z różnych zakątków Europy, niebywała gościnność jego mieszkańców, pyszne tradycje kulinarne, jak również uznanie PCSS jako centrum badawczo-rozwojowego ICT i NRENu. Spotkanie stanowiło okazję, by wspólnie podzielić się pomysłami, doświadczeniami i najlepszymi praktykami w zakresie AI wykorzystywanymi przez wiodące instytucje naukowo-badawcze w Europie.
W ramach spotkania przedstawiciele różnych NRENów takich jak GRNet,Surf, NORDUnet czy DFN CERT przedstawili strategie rozwoju usług i aplikacji AI. Dużym zainteresowaniem cieszyły się ponadto prezentacje technologiczne, w których eksperci przybliżyli zaawansowanie aspekty wykorzystania AI np. w obszarze cyberbezpieczeństwa. Eksperci z PCSS przedstawili szeroki wachlarz usług i projektów zastosowania AI w obszarze sieci nowej generacji, medycynie, edukacji, przemyśle oraz nauk humanistycznych.
Tomasz Hoffman omówił zastosowanie AI w obszarze humanistyki cyfrowej i szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego. Jak sam mówi: – Moja prezentacja skupiona była wokół naszych dotychczasowych doświadczeń z użyciem modeli AI. Wybrałem dwa konkretne przykłady ich użycia: wyszukiwanie muzyczne w zbiorach FBC (projekt FBC TENE) oraz upraszczanie języka pism urzędowych (projekt Proste Pismo). W przypadku wyszukiwania muzycznego skupiłem się na zastosowaniu wytrenowanego przez nas modelu OMR (Optical Music Recogniction). W tym w szczególności o zbiorze treningowym obejmującym około 700 tys. ręcznych anotacji nut. Pokazałem, jak wygląda interfejs wyszukiwawczy, który zamiast pola tekstowego zawiera mini klawiaturę pianina, na której można podać nuty wyszukiwanej sekwencji muzycznej. W rezultacie uzyskujemy wszystkie utwory, które zawierają daną sekwencję dźwięków (niezależnie od wariantu), a także kontekst, gdzie znaleziono dopasowanie.
– Podjęliśmy się zadania przygotowania narzędzia dla językoznawców i ekspertów, które posłuży do sprawnego upraszczania treści pism. Powiedziałem o tym, że pierwotnie to miała być baza pism i narzędzie do gromadzenia zmian eksperckich, budowania słownika, a później, jak pojawił się chat GPT uznaliśmy, że jesteśmy w stanie na zgromadzonym zbiorze danych dotrenować model typu Transformers (z tej samej rodziny, co chat GPT), który mógłby automatycznie upraszczać tekst. Wspominałem o rozmiarze zbioru treningowego (około 25 tys. ręcznych podmian fraza -> fraza) i drugie tyle syntetyzowanych automatycznie i tylko zweryfikowanych przez ekspertów. Wskazałem jak mierzymy prostotę języka – indeks FOG (mglistości tekstu) oraz indeks Pisarka (dedykowany dla języka polskiego) – wyjaśnia Tomasz.
Ważną rolę w wydarzeniu odegrali także jego odbiorcy. Maksymilian Marcinowski z Działu Bezpieczeństwa ICT zauważył znaczący postęp w dziedzinie rozwoju sztucznej inteligencji. – Porównując na przykład z grudniem 2022, okazuje się, że dwa lata w branży AI mogą być całą epoką. Żeby nadążać za tak szybkim tempem rozwoju, potrzebne są nie tylko własne samodzielne projekty, czy śledzenie i stosowanie opracowanych w innych ośrodkach nowinek, ale też pewne usprawnienie działań, które wynika ze współdzielenia wiedzy i doświadczeń, czy to wewnętrznie, czy też z innymi instytutami. Takie założenie stało u podstaw pierwszego w historii spotkania grupy SIG-AI (Special Interest Group on Artificial Intelligence for NRENs. Spotkanie ukazało z mojej perspektywy kilka znaczących faktów. Po pierwsze wachlarz inicjatyw związanych z zastosowaniami sztucznej inteligencji w ramach sieci GEANT jest bardzo szeroki. Wśród projektów innych ośrodków pojawiły się tematy monitoringu sieci, usprawniania edukacji, optymalizacji energetycznej czy też nawet stworzenie ojczystego (greckiego w tym przypadku) dużego modelu językowego. Po drugie – “dziękujemy, prosimy o więcej” – potrzeba kooperacji przy nowych, wspólnych inicjatywach związanych z AI jest bardzo duża, moderowana dyskusja pokazała jak wiele use case’ów dla zastosowań AI siedzi w naszych głowach, a nawet, że nie zawsze mamy świadomość, jak szerokie mogą one być, dopóki nie wymienimy się doświadczeniami w tym zakresie – wyjaśnia Maksymilian.
Guilder Gardez, taki kryptonim miało kolejne spotkanie CLAW meeting, warsztatów z zarządzania kryzysowego dla społeczności GÉANT, które tym razem, po kilku latach goszczenia w Poznaniu, przeniosło się na uniwersytet w Barcelonie. Termin szachowy został użyty nieprzypadkowo. Królowa jest w niebezpieczeństwie!
Każdy uczestnik poprzednich szkoleń, nasi stali czytelnicy albo osoby, które zetknęły się wcześniej z charakterem szkoleń CLAW dobrze wiedzą, że jest to element bogatego scenariusza, od kilku już lat z powodzeniem rozwijanego na potrzeby tego wydarzenia. Pomysł z 2019 roku stworzenia storytellingu o fikcyjnym, europejskim państwie Guilder, z roku na rok rośnie! Oprócz historii, polityki, na przełomie listopada i grudnia w międzynarodowym towarzystwie wymyślamy perypetie rodziny królewskiej, technologiczne problemy, które spotykają bliźniaczą sieć naukowo-edukacyjną GuilREN oraz wewnętrzne zagrożenia cyberbezpieczeństwa, najczęściej inicjowane przez przeciwników królewskiej rodziny. Guilder ma swój hymn, flagę, nawet język, w którym pojawiło się kilka materiałów video, w ubiegłym roku do całej opowieści doszedł narodowy pisarz, a w tym – oficjalny święty patron królestwa i specyficzna, bożonarodzeniowa tradycja.
Ale oczywiście nie na samym storytellingu opiera się warsztat! To tylko wsparcie realizmu samego ćwiczenia, które, oprócz innych ciekawych prezentacji i prac grupowych, stanowi główny punkt CLAW Meeting. Pięć zespołów rozwiązywało równolegle złożony problem ataku hakerskiego, który, gdyby nie udało się go rozwiązać, skończyłby się poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi panującej królowej i jej abdykacją…
I po raz kolejny, mimo że nie w naszych PCSS-owych przestrzeniach, zespół PCSS wspomagał technicznie i multimedialnie tegoroczne CLAW. A właściwie… to przestrzenie PCSS odegrały i tak swoją rolę, gdyż – jak to było w poprzednich latach – o przebiegu wydarzeń informowała na bieżąco oficjalna stacja GBN News. Na te potrzeby zrobiliśmy aż 7 krótkich „breaking newsów”, część sprzed siedziby szpitala zagrożonego atakiem – i w tę rolę wcieliła się siedziba główna PCSS! Co więcej, dla realizmu poprosiliśmy kilku kolegów z laboratorium elektronicznego, którzy na co dzień noszą białe fartuchy, podobne do lekarskich, by odegrali tam swoje drugoplanowe role. Udawaliśmy łączenia na żywo, konferencję prasową z pałacu królewskiego, a w programie informacyjnym mieliśmy całkiem prawdziwą prognozę pogody. Bo trzeba nadmienić, że tym razem w trakcie całego, 2-godzinnego warsztatu na ekranach w salach emitowany był regularny program telewizji GBN News: z wiadomościami specjalnymi, z wyimaginowanymi reklamami co kwadrans i z regularnymi audycjami. W rolę tych ostatnich wcieliło się kilka programów produkcji wspólnej PIONIER.TV w specjalnej wersji: żeby urealnić odbiór, cała ścieżka dźwiękowa w tych audycjach została odwrócona! Specyficzne brzmienie słowiańskie języka polskiego w ten sposób stało się niezrozumiałym dialektem, który mogły przypominać język guildish!
Ostatecznie, połączonymi siłami menedżerów GuilREN, informatycznym wsparciem szpitala, zespołami komunikacji i IT dbającymi na co dzień o sieć badawczo-naukową udało się zapobiec katastrofie. Chociaż nie do końca… Jak zwykle bowiem, trochę filmowo, zapowiadamy kolejną odsłonę na 2025 rok, w której…
…tego nie możemy zdradzić! Ale to, że kolejne CLAW będzie rozwiązywać następne kryzysy, wiemy na pewno!
A ponieważ przed nami Boże Narodzenie, dzielimy się z naszymi czytelnikami miłą, całkowicie zmyśloną, choć zabawną i świąteczną historią z królestwa Guilder. Jeśli nie wiecie dlaczego na choinkach wiesza się trąbki…
Wśród uczestników konferencji byli dr inż. Norbert Meyer i Tomasz Parkoła, przedstawiciele Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego – lidera Konsorcjum PIONIER.
Pierwszy dzień konferencji poświęcony był rozwiązaniom RDM (zdalne zarządzanie urządzeniami), które dotyczą cyklu życia danych badawczych. Dodatkowo można było spotkać się twarzą w twarz z niektórymi innowatorami w tej dziedzinie. Nowym elementem tegorocznej konferencji było zaproszenie do prezentacji wybranych specjalistów, którzy mogli przedstawić swoje rozwiązania szerokiej publiczności.
– To była prezentacja z perspektywy DARIAH-PL o tym jak korzystamy i współpracujemy z innymi infrastrukturami badawczymi w kontekście realizowanego projektu DARIAH-KPO. Dostaliśmy zaproszenie od współorganizatora konferencji, Cyprus Institute. Podczas naszej sesji doświadczeniami wymieniali się zarządzający cyfrowymi infrastrukturami badawczymi i „użytkownicy”. Miało to pokazać, kto z czego korzysta, jakie są możliwości współpracy i co można usprawnić – podkreśla Tomasz Parkoła z Działu Bibliotek Cyfrowych i Platform Wiedzy w PCSS.
Na konferencji EUDAT pojawił się też panel dotyczący postępów Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC) we wspieraniu cyklu życia danych badawczych FAIR. Był to przegląd ostatnich wydarzeń w EOSC i Federacji EOSC.
Z ramienia PCSS, które jest głównym wykonawcą rozwoju i utrzymania EOSC EU NODE, cele i funkcjonalność pierwszego europejskiego węzła EOSC przedstawił dr inż. Norbert Meyer, skupiając się na praktycznych informacjach np.: jak dodawać nowe usługi (onboarding) i jak zwiększać federację poprzez dodawanie nowych węzłów krajowych (enrollment).
– Podczas tej prezentacji przedstawiono informacje na temat podstawowych i zarządzanych usług EOSC EU NODE, operacji, zarządzania, polityki i zgodności, wartości dodanych zaangażowania w EOSC-A, projektów powiązanych z EOSC i obecnie wdrożonego EOSC EU NODE – mówi dr inż. Norbert Meyer, kierownik Pionu Technologii Przetwarzania Danych w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym.
W trakcie debaty wyraźnie wybrzmiało, że konieczne jest wspieranie Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC) również na poziomie krajowym, a ilość i jakość danych są cechami kluczowymi do ich wykorzystania w metodach AI.
Drugi i trzeci dzień konferencji były poświęcone holistycznemu spojrzeniu na szybko zmieniający się krajobraz cyfrowy. Tematy takie jak otwarta nauka, przestrzenie danych, połączenie z HPC i obsługa danych wrażliwych, zostały poruszone na sesjach dotyczących rozwoju na poziomie europejskim.
Zapraszamy do naszej nowej rubryki, w której zaglądamy do poszczególnych NREN-ów, by sprawdzić, jakie wydarzenia, spotkania i konferencje, przygotowali nasi zagraniczny partnerzy. Tym razem skupimy się głównie na DNF (German National Research and Education Network), SURFnet (Holandia) oraz brytyjskim JISC.
Poniżej przedstawiamy propozycje spotkań stacjonarnych i online, przygotowanych przez międzynarodowych partnerów konsorcjum PIONIER – EOSC, GÉANT i Internet2.
Czterystu dziewięćdziesięciu czterech wystawców, a wśród nich przestrzeń o numerze #1149, czyli jedyne polskie stoisko na wystawie towarzyszącej konferencji SC24 w Atlancie. To właśnie tam prezentowane były liczne projekty i przedsięwzięcia Konsorcjum PIONIER oraz PCSS, które przyciągnęły wielu przedstawicieli nauki oraz biznesu z różnych zakątków świata.
Centralnym elementem stoiska było demo „Globalna Komunikacja Kwantowa i Obliczenia Kwantowe”, ale prezentowane były także projekty EOSC EU NODE, EuroQCS czy usługi realizowane w ramach projektów KMD oraz PRACE-LAB.
Również Konsorcjum PIONIER-Q zaangażowało się w promowanie projektu pod kątem realizowanych indywidualnie przez partnerów scenariuszy wykorzystania infrastruktury oraz usług. W tym zakresie Pan Marek Chorąży reprezentujący CYFRONET przedstawił plakat projektu PIONIER-Q przed licznym gronem odwiedzających.
Ważnym elementem całego wydarzenia były sukcesy polskich maszyn, które jak co roku, znalazły się na listach TOP500 (ranking maszyn obliczeniowych) oraz IO500 (ranking systemów storage’owych) opublikowanych w trakcie trwania konferencji. Więcej informacji na ten temat znajdziecie Państwo w osobnym artykule newslettera.
Już za rok, konferencja SC25 odbędzie się w amerykańskim St. Louis, która będzie kolejną okazją do prezentowania projektów i licznych udanych przedsięwzięć realizowanych w ramach Konsorcjum PIONIER.
Co w NREN-ie piszczy? Sprawdziliśmy dla Państwa wydarzenia, spotkania i konferencje, które w listopadzie organizowane będą przez poszczególne europejskie sieci naukowe. Zapowiada się niezwykle interesująco.
NREN-y (ang. National Research and Education Network) skupione w ramach Sieci GÉANT, tworzą unikalną na skalę światową, zaawansowaną, paneuropejską sieć szkieletową. Dzięki ogromnemu zasięgowi geograficznemu, wysokiej przepustowości i innowacyjnej technologii sieci hybrydowej, oferują usługi dla środowiska naukowego w całej Europie.
Sprawdźmy, co interesującego wydarzy się w NRENA-ach w nadchodzącym miesiącu.
Bezpieczeństwo, biblioteki cyfrowe, a także zarządzanie danymi badawczymi w ramach otwartej nauki (EOSC) czy wykorzystanie technologii 5G – to tylko niektóre tematy i zagadnienia szkoleniowe, jakie czekają na nas w nadchodzącym miesiącu. Międzynarodowe spotkania odbędą się w tradycyjnej formie stacjonarnej oraz wirtualnie. Poniżej znajdą Państwo wybrane propozycje.
Z Jarosławem Skomiałem m.in. o roli ICM w budowie sieci SCinet w tym roku, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska.
Jaka jest rola ICM w budowie sieci SCinet w tym roku?
– W pracach zespołu Routing w SCinet bierzemy udział w dwuosobowym składzie: Bartosz Drogosiewicz i Jarosław Skomiał. Szczególnym wkładem ICM UW w przygotowanie SCinet jest dostarczanie wirtualnego laboratorium sieciowego, które umożliwia testowanie nowej architektury przed jej implementacją na rzeczywistych urządzeniach. Z roku na rok laboratorium sieciowe rośnie, co stawia przed ICM nowe wyzwania. Pojawiają się również potrzeby prowadzenia równoległego, drugiego toru laboratorium, w którym wdrażamy rozwiązania bardziej skupione na kontenerach i architekturze Kubernetes. Dzięki naszemu doświadczeniu pełnimy również role mentorskie – pomagamy nowym członkom zespołu zrozumieć, jak dotychczas budowana była sieć oraz wdrażamy ich w procedury i systemy stosowane przez zespół.
Specjalna instalacja sieciowa podczas konferencji Supercomputing zawsze jest prezentacją najnowszych rozwiązań technologicznych. Czym będzie się charakteryzować SCinet w tym roku?
– W tym roku sieć SCinet została podzielona na dwie części: „wysoce eksperymentalną” oraz „część podstawową”. W części podstawowej stawiamy na automatyzację, stabilność i kreowanie najlepszych praktyk. Część wysoce eksperymentalna przeznaczona jest na testowanie najnowszych rozwiązań sieciowych, na których będą przeprowadzane eksperymenty w ramach tzw. Network Research Exhibition. Jak co roku celem jest zbudowanie większej, szybszej i bardziej zaawansowanej technologicznie sieci niż w poprzedniej edycji.
Czy możemy zdradzić, jakie specyficzne demonstracje będą oparte na tegorocznym systemie sieciowym w Atlancie?
– Na to jest jeszcze za wcześnie; proces przygotowywania eksperymentów wciąż trwa, a jeden z jego etapów zakończył się dopiero niedawno. Z pewnością Network Research Exhibition posłuży do prezentacji kilkudziesięciu niezwykle interesujących doświadczeń związanych z wysokoprzepustowymi sieciami. Szczególnie interesujące będzie zakończenie konferencji, podczas którego odbędzie się tzw. „wyważenie drzwi”. Sieć zostanie wtedy obciążona do granic możliwości – postaramy się obciążyć wszystkie łącza do ich maksymalnej przepustowości.
Budowa wymagającej sieci dla ogromnej liczby stoisk, stanowisk i demonstratorów jest nie lada wyzwaniem. Jak zatem wyglądać będzie sieć na konferencję w Atlancie w liczbach, które znamy już teraz, przed wydarzeniem? Jak duży jest zespół specjalistów, który się tym zajmuje?
– Liczymy na pobicie poprzednich rekordów. W tym roku szczególnie interesująca jest duża liczba połączeń WAN o przepustowości 400G. Szczegóły poznamy niebawem. Sieć SCinet tworzy ok. 200 specjalistów z instytucji badawczo-naukowych, agencji rządowych, ośrodków zajmujących się obliczeniami dużej wydajności, sieci badawczych i edukacyjnych, dostawców sprzętu oraz operatorów telekomunikacyjnych.
