Z dr. inż. Robertem Sotem, m.in. o planach rozwoju ICM oraz roli w projekcie PIONIER-LAB, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska.
M.B-S.: Projekt PIONIER-LAB jest odpowiedzią polskiego środowiska naukowego na istotne problemy dotyczące prowadzenia działalności badawczej w Polsce, współpracy gospodarki z nauką oraz jej innowacyjności. Proszę określić rolę ICM w tym projekcie.
R.S.: – ICM uczestniczy w 7 z 8 laboratoriów PIONIER-LAB, w tym w budowie największego – „Laboratorium Innowacyjnych Technologii Sieciowych”. Tak szeroki udział w projekcie wynika z celu jaki stawiamy sobie w ICM – wspieranie środowiska naukowego poprzez dostarczanie nowoczesnej i niezawodnej infrastruktury ICT oraz bazujących na tej infrastrukturze usług. W każdym laboratorium staramy się możliwie intensywnie wykorzystywać zebrane przez wiele lat doświadczenia w realizacji tak dużych projektów. We wspomnianym „Laboratorium Innowacyjnych Technologii Sieciowych” z pewnością cenny jest nasz poprzedni udział w projektach PLATON, MAN-HA oraz wieloletnie eksploatowanie i rozwój sieci akademickiej w Warszawie. W laboratoriach „Usług Chmurowych” i „Symulacji Wieloskalowych” korzystamy z naszych kompetencji ośrodka KDM oraz efektów współpracy w ramach projektów OCEAN czy PL-Grid. Jednocześnie możliwość realizacji projektu wespół z całym Konsorcjum PIONIER jest ciekawą szansą do pojawienia się nowoczesnych usług z obszaru ICT, które możemy świadczyć zarówno lokalnie w Uniwersytecie Warszawskim jak i szerzej, całemu środowisku akademickiemu w Polsce.
M.B-S.: Wraz z początkiem 2022 roku objął Pan Doktor stanowisko dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego. Z ICM UW związany jest Pan jednak już od ponad 20 lat. Nadzorował Pan i koordynował realizację dużych projektów inwestycyjnych związanych z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki, w które zaangażowany był Uniwersytet Warszawski. Jakie plany rozwoju Centrum ma Pan Dyrektor na najbliższą przyszłość?
R.S.: – Chciałbym, aby ICM był wsparciem dla krajowego środowiska naukowego poprzez tworzenie i dostarczanie nowatorskich rozwiązań́ informatycznych i obliczeniowych w oparciu o interdyscyplinarne kompetencje, infrastrukturę oraz dane. Zależy mi, aby powyższą misję ICM spełniał poprzez współdziałanie ze społecznością krajowego kampusu naukowego w realizowaniu projektów wymagających szczególnych kompetencji merytorycznych lub zaawansowanej infrastruktury obliczeniowej i informatycznej.
Będziemy również kontynuować działalność dydaktyczną prowadząc wyjątkowe projekty edukacyjne: magisterskie studia o charakterze praktycznym z Inżynierii Obliczeniowej, kurs Omics Data Science: Bioinformatyka i analiza wielkoskalowych danych biomedycznych (współpraca z IMiD), szkolenia z obszarów HPC, Big Data, AI czy text mining (Akademia ICM), a także cykliczne warsztaty dla młodzieży szkolnej – Matematyka dla Ciekawych Świata.
Ponadto, opierając się na wieloletnim doświadczeniu, będziemy nadal zapewniać polskim naukowcom dostępu do pełnej literatury naukowej, w tym 26 tys. tytułów czasopism i 157 tys. tytułów książek, poprzez prowadzenie i utrzymywanie Wirtualnej Biblioteki Nauki (WBN). A w obszarze Open Science będziemy umacniać pozycję ICM jako dostawcy największych serwisów otwartej nauki w Polsce – Biblioteki Nauki, Repozytorium CeON, Repozytorium Otwartych Danych RepOD, Repozytorium Danych Społecznych i Macromolecular Xtallography Raw Data Repository.
M.B-S.: ICM ma blisko 30 lat doświadczenia w dziedzinie obliczeń wielkoskalowych, modelowania oraz analityki danych. Istnieje od roku 1993 jako podstawowa, ogólnouczelniana jednostka Uniwersytetu Warszawskiego. Ostatnie dwa lata nie były łatwym czasem ze względu na pandemię, dziś również żyjemy i pracujemy w okresie niepokoju związanego z działaniami wojennymi zza wschodnią granicą kraju. Jak te wcześniejsze wydarzenia wpłynęły na działalność ICM ?
R.S.: – Doświadczenie ICM w zakresie modelowania i analityki danych zdobyte na przełomie ostatnich lat pozwoliło nam na podjęcie współczesnego wyzwania jakim było opracowanie przez ICM Modelu Epidemiologicznego, który opisywał rozwój epidemii COVID-19 w Polsce. Co ważne główną ideą modelu rozwijanego przez dra Franciszka Rakowskiego z Zespołem ICM, była możliwie pełna reprezentacja struktury społecznej kraju do poziomu poszczególnych osób przebywających na terytorium Polski oraz ich kontaktów. Opracowany model pozwolił na prognozowanie różnych scenariuszy i efektów, jakie wprowadzały dynamicznie stosowane restrykcje administracyjne. W ciągu ostatnich dwóch lat przedstawiliśmy 66 raportów i 120 analiz/scenariuszy dla Ministerstwa Zdrowia, ukazało się kilkaset doniesień medialnych o modelowaniu epidemii przez ICM. Opracowany Model umożliwia również przewidywanie potencjalnych ścieżek dalszego rozwoju epidemii, w zależności od pojawiających się nowych patogenów. Paradoksalnie, niełatwy czas pandemii, okazał się dla ICM mocnym impulsem do rozwoju narzędzi predykcyjnych adresowanych dla ochrony epidemiologicznej kraju jak również stał się okresem wzmożonych badań dr Anety Afelt z ICM, które koncentrowały się na interdyscyplinarnym zastosowaniu geografii i jej aparatu badawczego w kompleksowych analizach epidemiologicznych.
