Kategoria: #Technologie: Aktualności

Do tej pory istniały cztery punkty wymiany ruchu zlokalizowane za granicą, są to kolejno: AMSIX/Amsterdam, LINX/Londyn, DE-CIX/Frankfurt nad Menem oraz VIX/Wiedeń. W Polsce jest to punkt PLIX/Warszawa.

We wspomnianych punktach operatorzy wymieniają się ruchem IP, co nie tylko pozwala na skrócenie ścieżki transmisji, ale także na zmniejszenie kosztów dostępu do internetu.

W najbliższym czasie planowane są kolejne prace; zwiększone zostanie pasmo dostępu do punktu wymiany ruchu w Amsterdamie (AMSIX).

Upgrady wykonywane są na podstawie analizy dostępnego pasma, jako normalna procedura utrzymaniowa. W związku z tym, że ruch systematycznie rośnie, co roku zabezpieczane są odpowiednie środki na zwiększenie pasma.

Krzysztof Kołat

Pierwszy dzień Kongresu skupiony był wokół kwestii o zasięgu krajowym. Jako prelegenci wystąpili m.in.: Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, sekretarz stanu MON Cezary Tomczyk, dowódca Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni gen. dyw. Karol Molenda czy Adam Haertle (Zaufana Trzecia Strona). Minister Gawkowski przedstawił Strategię Cyfrową RP; eksperci poruszali również tematykę obrony cyberprzestrzeni NATO, czy też zobowiązań sojuszniczych RP oraz wpływu konfliktu zbrojnego na Ukrainie na polski sektor publiczny i prywatny w kontekście cyberbezpieczeństwa.

16 kwietnia Kongres zyskał w większym stopniu wymiar międzynarodowy. Zaproszeni reprezentanci NATO, eksperci z zakresu cyberobrony oraz przedstawiciele centrów szkoleniowych z Niemiec, Włoch czy USA, omówili priorytety i strategie, programy szkoleniowe oraz najlepsze praktyki w zakresie ochrony i obrony cyberprzestrzeni, w tym w warunkach wojny hybrydowej.

Dodatkowym wydarzeniem, zorganizowanym w ramach Kongresu drugiego dnia imprezy, była Scena Biznesu i Samorządu. Wśród zaprezentowanych wystąpień znalazła się prezentacja dra inż. Norberta Meyera, kierownika Pionu Technologii Przetwarzania Danych PCSS i jednocześnie projektu Europejskiego Centrum Innowacji Cyfrowych (EDIH) CyberSec. Dr Meyer przedstawił ideę EDIH oraz realizowany projekt – jedyny polski hub EDIH specjalizowany w obszarze cyberbezpieczeństwa. PCSS jest liderem Konsorcjum projektowego, a warto przy tym nadmienić, że jednym z Partnerów Konsorcjum jest Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe (formalnie reprezentowane przez Politechnikę Wrocławską). Partnerzy Konsorcjum, zgodnie z zasadami wygranych konkursów o dofinansowanie z programów Digital Europe Programme oraz Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, świadczą usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw (a docelowo również dla instytucji publicznych), nieodpłatnych dla docelowego Beneficjenta. Działania hubów EDIH zmierzają w ten sposób do podniesienia poziomu dojrzałości cyfrowej organizacji oraz stymulują powstawanie w nich innowacji – w przypadku EDIH CyberSec przyczyniając się do powstawania i funkcjonowania bezpiecznej, maksymalnie odpornej na cyberataki, gospodarki. Hub CyberSec prezentował również zakres możliwej współpracy na stoisku targowym.

INSECON ma być dorocznym wydarzeniem, inicjatywą cenną też z geograficznego punktu widzenia – niewątpliwie warto organizować imprezy branżowe w różnych miastach Polski, ułatwiając tym samym dostęp do informacji i stymulując współpracę wszystkich zainteresowanych w poszczególnych regionach kraju. Określono już datę kolejnej edycji Kongresu (2-3 kwietnia 2025 r.). Miejmy nadzieję, że przyszłoroczny INSECON przywitamy w przynajmniej równie bezpiecznej cyberprzestrzeni.

Więcej informacji:
• Międzynarodowy Kongres Cyberbezpieczeństwa INSECON,
• Europejski Hub Innowacji Cyfrowych CyberSec.

Gerard Frankowski

Obecnie trwa proces strojenia i optymalizacji parametrów pracy całego systemu. Działania te realizowane są w ramach projektu PIONIER-Q, będącego częścią europejskiego programu budowy Infrastruktury Komunikacji Kwantowej – EuroQCI.

Na tym etapie sieć połączyła ośrodki KDM w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i we Wrocławiu, a urządzenia infrastruktury EuroQCI zainstalowane zostały też w niektórych jednostkach MAN (Bydgoszcz, Toruń, Zielona Góra, Opole i Katowice).

Fragment sieci – odcinek: Poznań-Warszawa, uruchomiono już w czerwcu 2022 roku w ramach projektu NLPQT (Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych) i stanowił on wkład własny do projektu PIONIER-Q.

PIONIER-Q to pierwszy etap budowy w Polsce sieci połączeń z wykorzystaniem technologii QKD (ang. Quantum Key Distribution). W kolejnym etapie planowana jest budowa światłowodowych (i satelitarnych) połączeń transgranicznych w sposób umożliwiający połączenie wszystkich krajowych sieci komunikacji kwantowej w Europie, budowanych również w ramach programu EuroQCI. Działanie to będzie elementem konkursu Komisji Europejskiej, który rozstrzygnięty ma być jeszcze w tym roku, natomiast sama realizacja sieci połączeń przewidziana jest w roku 2025.

Projekt PIONIER-Q jest realizowany na infrastrukturze sieci PIONIER. Umożliwia to użytkownikom i instytucjom testowanie oraz weryfikację technologii komunikacji kwantowej. Szczególny nacisk postawiono na kryptografię kwantową, która jest jednym z ważniejszych obszarów wykorzystania technologii kwantowych. Konsorcjum PIONIER jest krajowym liderem w komunikacji kwantowej, a projekt PIONIER-Q koordynowany jest przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Partnerami projektu są ośrodki KDM – TASK, ICM, NASK, WCSS oraz CYFRONET.

Konsorcjum projektu PIONIER-Q w kolejnym kroku planuje realizację szeregu scenariuszy wykorzystania technologii QKD. Zostały one podzielone na dwie kategorie: jedna wykorzystująca lokalne i szkieletowe połączenia QKD pomiędzy jednostkami, druga bazująca na miejskiej infrastrukturze QKD partnerów. W ramach projektu każdy z partnerów otrzymał oprócz dostępu do sieci szkieletowej PIONIER-Q zestawy urządzeń QKD wraz z szyfratorami do realizacji lokalnych scenariuszy wykorzystania technologii QKD. Ponadto jeden z tych miejskich zestawów urządzeń jest badawczo-rozwojowy i pozwala na dostęp i analizę większej liczby parametrów co jest ważne przy rozwijaniu usług i aplikacji bazujących na technologii QKD.

Scenariusze wykorzystania realizowane w ramach PIONIER-Q będą realizowane według poniższego harmonogramu:
• Połączenie ośrodków Urzędu Miasta Krakowa,
• Regionalne połączenie dla urzędów marszałkowskich,
• Krajowe rozproszone centrum danych,
• Integracja technologii QKD i technologii Blockchain,
• Medyczny DataHub,
• Adaptacja technologii QKD dla instytucji publicznych,
• Integracja technologii QKD z ekosystemem sieci przemysłowych.

Plany obejmują szeroki zakres od jednostek publicznych przez medycynę i rozproszone usługi obliczeniowe do sieci przemysłowych. Umożliwi to integrację oraz weryfikację technologii QKD w różnych środowiskach i obszarach, skupiając się nie tylko na szyfrowaniu danych za pomocą kluczy generowanych i przesyłanych w sieciach QKD, ale również na uwierzytelnianiu i certyfikowaniu usług, aplikacji i użytkowników. Takie podejście jest ważne również w kontekście trwającego procesu certyfikacji i standaryzacji technologii QKD, a w szczególności różnych interfejsów dostępowych. Kolejnym ważnym aspektem jest implementacja różnych scenariuszy integracji sieci QKD i systemu zarządzania kluczami KMS (ang. Key Management System). System ten pozwala na zarządzenie siecią QKD z punktu widzenia fizycznej i logicznej topologii oraz definiowanie interfejsów dostępowych.

Podczas całego okresu realizacji projektu PIONIER-Q jednocześnie będą realizowane prace związane z rozwojem narzędzi oraz efektywnych sposobów monitorowania sieci urządzeń QKD z punktu widzenia Centrum Zarządzania Siecią PIONIER i w połączeniu z innymi usługami i systemami transmisyjnymi.

Pobierz (PDF, 720 kB)

Piotr Rydlichowski

Czwarta odsłona eduMEETa ewoluuje w ulepszoną wersję, z przebudowaną architekturą i serią innowacyjnych funkcji.

Usługa została całkowicie przepisana od podstaw, upraszczając otwarty kod (i tym samym ułatwiając programistom zapoznanie się z nim), przy użyciu najnowszych standardów wdrożeniowych i jednocześnie odświeżając wygląd interfejsu. Ale tym razem to także zmiana skali: dystrybuowana i skalowalna architektura pozwala teraz na współpracę odległych węzłów medialnych, aby obsługiwać duże i bardzo liczne sale spotkań.

Deweloperzy pracowali również nad wprowadzeniem zestawu nowych funkcji, które teraz wprowadzają eduMEET na poziom równy najpopularniejszym rozwiązaniom komercyjnym. Tym razem można będzie korzystać zarówno z funkcji „breakout rooms” (dzielenie dyskusji na mniejsze grupy), silników transkrypcyjnych (niemal unikalna funkcja w kontekście bezpłatnego oprogramowania do wideokonferencji), rozmycia tła, zwiększonej liczby jednocześnie widocznych użytkowników (do 49!) i wyraźnie widocznej poprawy wydajności.

eduMEET już teraz znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach, stając się wsparciem złożonych systemów oprogramowania. Jest on wykorzystywany w obszarach telemedycyny, edukacji, sztuk performatywnych (czy choćby gier RPG). Ale przyszłość tego oprogramowania nie będzie jednak ograniczona wyłącznie do jego rozwoju technicznego. Wydanie wersji 4 jest zgodne z trwającymi pracami nad wydzieleniem eduMEET z inicjatywy opartej na projekcie GÉANT do pełnoprawnego rozwiązania finansowanego przez społeczność open source.

Damian Niemir

Systemy nowych komputerów, które zakupiono w ramach projektu PIONIER-Q, integrowane będą z infrastrukturą HPC PCSS oraz wykorzystywane w hybrydowych algorytmach obliczeń kwantowo-klasycznych.

Technologia fotonicznych komputerów jest jedną ze ścieżek rozwoju technologii obliczeń kwantowych. Dzięki temu maszyna kwantowa przyspiesza wykonywanie takich zadań, jak np.: klasyfikacja obrazów czy problemów związanych z generatywnym AI, a więc rodzajem sztucznej inteligencji, który koncentruje się na tworzeniu nowych, nieistniejących wcześniej danych lub dzieł, takich jak tekst, obrazy, dźwięk czy wideo.

– Praca tego systemu polega na generowaniu, wykorzystaniu pojedynczych fotonów i interakcji pomiędzy nimi, jako sposobu prowadzenia obliczeń kwantowych. Rozwiązanie firmy ORCA posiada unikalne pętle dla propagacji fotonów, które są wykorzystywane, jako rodzaj pamięci i umożliwiają wykonanie operacji takich jak splątanie pomiędzy sobą fotonów. To jest jednym z kluczowych elementów wykorzystywanych w obliczeniach kwantowych – mówi Piotr Rydlichowski, specjalista od komunikacji kwantowej w PCSS.

Optyczne komputery kwantowe, które dotarły do Poznania, na aktualnym etapie nie wymagają skomplikowanego chłodzenia kriogenicznego, pozwalają na skalowanie oraz szerokie wykorzystanie istniejących technologii fotonicznych. Aktualnie są w trakcie pełnego uruchamiania, aby móc wykorzystać ich możliwości w projekcie PIONIER-Q.

Projekt PIONIER-Q jest realizowany na infrastrukturze sieci PIONIER. To umożliwia użytkownikom i instytucjom testowanie oraz weryfikację technologii komunikacji kwantowej. Szczególny nacisk postawiono na kryptografię kwantową, która jest jednym z ważniejszych obszarów wykorzystania technologii kwantowych. Konsorcjum PIONIER jest krajowym liderem w komunikacji kwantowej, a projekt PIONIER-Q koordynowany jest przez Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk.

Gabriela Jelonek

“Po jedenaste – nie klikaj!” – to tytuł tej rozmowy, w którym podjęty został temat dotykający nas wszystkich, wyzwań współczesnego świata – bezpieczeństwa w Internecie.

Agnieszka Wylegała wraz z Damianem Niemirem rozmawiają przez prawie pół godziny o tym, jakie pułapki czyhają na nas, gdy korzystamy z Sieci, jak bardzo jesteśmy narażeni na różnego rodzaju ataki: odbierając maila, sms-a czy nadaną kurierem paczkę.

Ale nie straszymy Czytelników, tylko informujemy i staramy się przestrzegać przed niewidzialnymi przestępcami.

A zatem zapraszamy do wysłuchania ciekawej rozmowy.

https://www.weekly.psnc.pl/nowy-podcast-nowe-przykazanie/

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Konsorcjum działać będzie na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Sieć Radiowa Niskiej Częstotliwości.

LOFAR to największy na świecie system radioteleskopów zlokalizowanych w różnych częściach Europy (m.in. na terenie Holandii, Niemiec, Polski czy Szwecji). Obecnie system tworzą 52 stacje połączone ze sobą bardzo szybkim łączem internetowym. Jego pomysłodawcą i inicjatorem jest środowisko naukowe radioastronomów związane z niderlandzkim instytutem ASTRON, a początki tego przedsięwzięcia sięgają lat 90. ubiegłego wieku. Większość, bo aż 38, stacji pracujących w systemie LOFAR znajduje się w Niderlandach. Kolejnych 6 zlokalizowanych jest w Niemczech, po 1 w Szwecji, Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii i na Łotwie oraz 3 w Polce. Są to:

• PL-610 w Borówcu (koło Poznania), należącej do CBK PAN,
• PL-611 w Łazach (koło Krakowa), przynależnej do Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• PL-612 w Bałdach (koło Olsztyna), będącej własnością Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

LOFAR ERIC umożliwi przejrzysty dostęp do wielu usług badawczych. Wesprze współpracę naukową i umożliwi realizację innowacyjnych projektów na dużą skalę i to w różnych dziedzinach nauki.

Prof. Andrzej Krankowski, kierownik Centrum Diagnostyki Radiowej Środowiska Kosmicznego UWM oraz szef konsorcjum POLFAR, które wchodzi w skład ILT, będzie pełnił rolę polskiego naukowego delegata w radzie LOFAR ERIC.

– Utworzenie LOFAR ERIC jest dalszą konsolidacją badań radioastronomicznych w Europie oraz Polsce. LOFAR ERIC wkracza do Europejskiej Przestrzeni Badawczej, jako wiodąca infrastruktura wykorzystująca najnowocześniejsze osiągnięcia nauki i technologii astronomicznej. W Polsce badania w ramach LOFAR-ERIC konsoliduje konsorcjum POLFAR (Polski LOFAR), w skład którego wchodzą następujące instytucje naukowe: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie, Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe w Poznaniu (PCSS), Uniwersytet w Zielonej Górze, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN (Warszawa) oraz Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Trzy pierwsze polskie instytucje wybudowały w 2015 roku stacje LOFAR: PL-612 w Bałdach, PL-611 w Łazach oraz PL-610 w Borówcu, PCSS zabezpiecza, poprzez infrastrukturę PIONIERa transfer danych z polskich stacji do korelatora systemu w Holandii oraz jest jednym z trzech centrów danych z całej sieci LOFAR – mówi prof. Andrzej Krankowski.

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Początkowo sieć PIONIER połączona była z siecią SANET tranzytem, z wykorzystaniem czeskiej sieci CESNET, poprzez styk w Cieszynie. Już w październiku 2004 roku uruchomiono peering do obu tych sieci na łączu 1 Gbps z przełącznika BlackDiamond sieci POL-34/622 (poprzednika sieci PIONIER) zainstalowanego w Bielsku-Białej.

W roku 2007 wybudowano linię światłowodową PIONIERa z Bielska-Białej do granicy ze Słowacją w Zwardoniu. W lutym następnego roku pozwoliło to uruchomić bezpośrednie połączenie transmisyjne o przepływności 10 Gbps. Węzeł aktywny, zapewniający połączenie sieci PIONIER i SANET zlokalizowany jest w budynku Uniwersytetu Żylińskiego w Żylinie, Połączenie zapasowe do słowackiej sieci realizowane jest jako VPN w warstwie 2, tranzytem poprzez sieć CESNET.

Zainstalowany w ostatnim czasie, w ramach projektu PIONIER-LAB, system transmisyjny stwarza perspektywę znaczącego zwiększenia przepływności łącza do SANETu. Węzeł nowego systemu transmisyjnego zlokalizowano w Zwardoniu. Umożliwia on realizację transmisji sygnałów macierzystych jaki i obcych (alien lambda) 100, 200, 400 i 800 Gbps oraz wymianę pasma optycznego o dowolnej szerokości (spectrum sharing).

Szymon Trocha, Krzysztof Stanecki, Krzysztof Kołat

Technologie kwantowe, nie tylko do rozwiązań informatycznych, ale przede wszystkim w cyberbezpieczeństwie, są dzisiaj ogromnie ważne. Dlatego na Politechnice Poznańskiej powstanie Centrum Nowych Technologii i Innowacji.

– Naszym marzeniem było stworzenie Centrum i przede wszystkim też hubu kwantowego, który może być domeną naszą i instytucji, które otaczają Politechnikę Poznańską. Wykorzystując sieć internetową PIONIER, będziemy połączeni z najlepszymi ośrodkami europejskimi po to, żeby konkurować gospodarczo – podkreślił na konferencji prasowej rektor Politechniki Poznańskiej prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski.

Politechnika Poznańska jest jedną z najlepszych uczelni zajmujących się sztuczną inteligencją, a wraz z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym pracuje nad cyberbezpieczeństwem. Stworzenie Centrum Nowych Technologii i Innowacji ma pozwolić na rozwój technologii i konkurencyjności polskiej gospodarki we współpracy z państwami sąsiadującymi.

W Centrum będą rozwijane też inne specjalności, w tym m.in. z dziedziny energetyki odnawialnej czy energetyki jądrowej.

 – Będzie to też miejsce do generowania start-up’ów i innowacyjnych technologii, spółek celowych. Ma to być miejsce komercjalizacji transferu technologii. Jako jedna z nielicznych wiodących uczelni w Polsce takiego Centrum nie mieliśmy – zaznaczył prof. Jesionowski.

Nowe Centrum ma podnieść też atrakcyjność i jakość nauczania na politechnice. Później natomiast sprawić, by najzdolniejsi absolwenci mogli w kolejnych latach rozwijać się dalej i wprowadzać swoje produkty na rynek.

Budynek Centrum Nowych Technologii i Innowacji jest już projektowany, ma być zlokalizowany obok nowego rektoratu. Budowa Centrum – od momentu rozpoczęcia prac budowlanych – ma potrwać około dwóch lat. Otwarcie planowane jest na przełom 2026 i 2027 roku.

Łączny koszt inwestycji wyniesie ok. 220 mln zł. Premier Mateusz Morawiecki podpisał decyzję o przekazaniu obligacji Skarbu Państwa o łącznej wartości 120 mln zł na budowę obiektu.

Oprac. Gabriela Jelonek

Do zdarzenia doszło pod koniec lipca. Pożar wstrząsnął lokalną społecznością miejscowości Górki, ale i całą gminą Kłodawa. Dach nad głową straciło 26 mieszkańców budynku mieszkalnego przekształconego po szkole, w którym znajdowały się także urządzenia sieci PIONIER.

Na szczęście w pożarze nikt nie zginął. Infrastruktura PIONIERa również nie ucierpiała. Doszczętnie zniszczony budynek nie nadawał się jednak do dalszej eksploatacji, a zatem koniecznie trzeba było znaleźć inne miejsce na przeniesienie urządzeń. Tymczasowo zostały one ulokowane w kontenerze. Miejsce na nową, docelową już lokalizację obiektu kontenerowego zostało wytypowane. Obecnie potwierdzane są warunki techniczno-ekonomiczne, trwają procedury administracyjne

Magdalena Baranowska-Szczepańska