Kategoria: #Technologie: Polska Mapa Infrastruktury Badawczej

18 i 19 października Centrum Badawcze Polskiego Internetu Optycznego gościło humanistów cyfrowych z całej Polski, którzy przyjechali do Poznania na konferencję wieńczącą projekt DARIAH-PL. Celem tego projektu była budowa cyfrowej infrastruktury, wspierającej badania w obszarze nauk humanistycznych oraz sztuki, a także wykorzystanie ich rezultatów w gospodarce.

Projekt DARIAH-PL realizowany jest przez największe konsorcjum humanistyki cyfrowej w Polsce. Wśród partnerów projektu znalazły się m.in. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Politechnika Poznańska, Politechnika Wrocławska, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.

DARIAH-PL ma wiele różnych wymiarów: począwszy od usług, które są możliwe dzięki nowoczesnemu sprzętowi, zakupionemu w ramach projektu, poprzez stworzone oprogramowanie, aż do usług i korpusów danych z dostępem wirtualnym. Owe wymiary odzwierciedlone są odpowiednio w pracach pięciu rozproszonych laboratoriów, skupiających zasoby odnoszące się do pięciu kolejnych etapów przetwarzania danych badawczych: pozyskania i składowania, zautomatyzowanego wzbogacania, analizy oraz odkrywania powiązań, wreszcie ich wizualizacji. Infrastruktura projektu DARIAH-PL ma charakter cyfrowy, a jej wirtualne zasoby są rozproszone – tym co je spaja jest jednak infrastruktura sieciowa Polskiego Internetu Optycznego, dzięki której humaniści mogą prowadzić swoje badania, mając znakomity dostęp do mnóstwa informacji, danych i opracowań wprost ze swojego laptopa. Podczas konferencji, goście mogli zapoznać się nie tylko z przygotowanymi w laboratoriach rozwiązaniami, ale także z konkretnymi przykładami ich zastosowań w projektach.

Ewa Kuśmierek, Błażej Oczkowski

Celem nadrzędnym projektu jest zwiększenie konkurencyjności środowiska naukowego oraz gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP, na rynkach międzynarodowych. Dzięki realizacji prac rozwojowych planowana jest poprawa pozycji polskiego sektora ICT poprzez wsparcie i wzmocnienie rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Celem bezpośrednim projektu jest budowa szeroko dostępnej infrastruktury obliczeniowej HPC (ang. High Performance Computing) złożonej z wysokowydajnych serwerów obliczeniowych, specjalizowanych jednostek przetwarzania i elastycznych systemów zarządzania danymi oraz udostępnienie jednostkom naukowym i przedsiębiorstwom w oparciu o tę infrastrukturę usług dla prac badawczo-rozwojowych i działań komercyjnych.

W ramach realizacji projektu w 2020 roku zakupiono nowy system superkomputerowy  PCSS – Altair, który w listopadzie 2020 roku zajął miejsce 85. na liście TOP500 – liście najszybszych superkomputerów na świecie. Nowy superkomputer PCSS będzie stosowany do zaawansowanych obliczeń naukowych m.in. w dziedzinie chemii kwantowej, fizyki, biologii i bioinformatyki czy astronomii. W chwili obecnej jest on najszybszym superkomputerem w Polsce i stanowi pierwszy etap PRACE-LAB rozbudowy systemów HPC w Polsce. W kolejnych krokach rozbudowane zostaną ośrodki HPC w Gdańsku (CI TASK), Wrocławiu (WCSS) oraz Krakowie (ACK Cyfronet AGH) oraz ośrodki danych w Częstochowie (Politechnika Częstochowska), Kielcach (Politechnika Świętokrzyska), Białymstoku (Politechnika Białostocka) oraz Łodzi (Politechnika Łódzka).

Infrastruktura obliczeniowa w tak dużej skali, jaką udostępnia projekt PRACE-LAB wymaga kompleksowych rozwiązań, które zapewnią działanie na najwyższym poziomie niezawodności. Dlatego też, projekt PRACE-LAB pracuje w ramach sześciu laboratoriów odpowiedzialnych za każdą płaszczyznę wpływającą na efektywną pracę infrastruktury:

– Laboratorium przetwarzania HPC oraz chmurowego

– Laboratorium dostępu do infrastruktury przetwarzania

– Laboratorium zarządzania i monitorowania usług

– Laboratorium usług zarządzania danymi

– Laboratorium zarządzania rozproszonymi danymi

– Laboratorium bezpieczeństwa infrastruktury PRACE-LAB

Polska infrastruktura PRACE jest skorelowana z długofalowym rozwojem technologii HPC w Polsce. Inicjatywa znajduje się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktur Badawczej od pierwszej jego edycji (od roku 2011).

Poza głównym celem, jakim jest wsparcie polskiego środowiska, planuje się integrację z europejską infrastrukturą badawczą ESFRI (PRACE) oraz EuroHPC.

Z ramienia PCSS za prace w projekcie PRACE-LAB odpowiada dr inż. Norbert Meyer.

Więcej informacji: http://www.prace-lab.pl/

Donata Sikorska

Celem bezpośrednim projektu jest budowa i udostępnienie platformy badawczej PIONIER-LAB – Krajowej Platformy Integracji Infrastruktur Badawczych z Ekosystemami Innowacji. Rozwiązanie jest skierowane do środowiska naukowego, przedsiębiorstw oraz zainteresowanych podmiotów skupionych wokół preinkubatorów przedsiębiorczości, bazujących na krajowej infrastrukturze badawczej i innowacyjnych usługach integrujących polskie środowiska, prowadzące prace badawczo-rozwojowe na rzecz inteligentnego rozwoju. Platforma badawcza będzie stanowiła zaawansowane i nowoczesne środowisko umożliwiające prowadzenie badań oraz prac rozwojowych i innowacyjnych, szczególnie w zyskującym coraz większe znaczenie obszarze społeczeństwa informacyjnego, stanowiąc ofertę polskiego środowiska naukowego dla gospodarki.

PIONIER-LAB zakłada wsparcie badań i innowacji poprzez żywe laboratoria (ang. living labs), które staną się przestrzenią wspólnych działań badawczo-rozwojowych jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw – mostem dla przyszłych innowacji, gdzie procesy badawcze zostaną powiązane z rzeczywistym zapotrzebowaniem użytkowników. Planowane jest stworzenie 8 Laboratoriów:

1. Laboratorium Innowacyjnych Technologii Sieciowych – jako swoista kontynuacja projektów NewMan i 100NET – stworzy warunki do kompleksowych badań obejmujących wszystkie aspekty funkcjonowania złożonych sieci teleinformatycznych oraz realizowanych przez nie usług.
2. Rozproszone Laboratorium Dystrybucji Czasu i Częstotliwości – głównym celem jest zapewnienie dostępu do ultra precyzyjnych sygnałów czasu i częstotliwości niezależnie od ich położenia geograficznego.
3. Smart Kampus jako Laboratorium Smart City – interaktywna platforma badawcza zainstalowana w Kampusie studenckim, pozwalająca na testowanie funkcji w realnym świecie, aby następnie możliwe było upowszechnienie wyników przetestowanych funkcjonalności.
4. Regionalne „Żywe” Laboratoria Innowacji inspirowane ICT – ma służyć prowadzeniu badań nad nowoczesnymi metodami kształcenia.
5. Laboratorium Usług Chmurowych – platforma do prowadzenia badań w zakresie budowy i zarządzania niezawodną, skalowalną i efektywną ekonomicznie infrastrukturą chmurową oraz udostępniania na jej bazie usług chmurowych, włączając mechanizmy IaaS  oraz PaaS).
6. Laboratorium Symulacji Wieloskalowych – będzie służyło do przeprowadzania symulacji wielo – i wielkoskalowych dla problemów badawczych, w których występują zróżnicowane skale czasowe i przestrzenne.
7. Laboratorium i Usługi e-szkoleń – umożliwi badania nad zwiększeniem efektywności procesu kształcenia (zdobywania wiedzy) w oparciu o e-szkolenia.
8. Laboratorium Preinkubacji – umożliwi badanie nowych trendów i modeli współpracy między sferą nauki i biznesu ze szczególnym uwzględnieniem wpływu dostępności zaawansowanej infrastruktury teleinformatycznej oraz powiązanych z nią usług B+R na innowacyjność firm i regionów.

Więcej informacji na temat Laboratoriów znaleźć można pod adresem: https://pionier-lab.pionier.net.pl/laby/

Wojciech Bogdanowicz