Tag: #010

Kategorie
#Ludzie: Z historii PIONIERa

Projekt NewMAN

Zastosowanie nowoczesnej technologii zapewniło również integrację połączeń pomiędzy zespołami badawczymi wykorzystującymi różne dziedziny nauki.

Jednym z głównych paradygmatów budowy i modernizacji ekosystemu PIONIER/MANy było oferowanie prawdziwie szerokopasmowego dostępu dla środowiska naukowego. Szczególną rolę w tym zakresie odgrywały MANy. W tamtym czasie borykały się one z problemami związanymi z niewystarczającą infrastrukturą informatyczną, co znacznie utrudniało realizację zaawansowanych usług teletransmisyjnych na potrzeby środowisk naukowo-badawczych i akademickich. Rozwój sieci MAN miał zapewnić jednostkom naukowym, rozlokowanym na terenie całego kraju i obsługiwanym przez te sieci, dostęp do nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury sieciowej, jej uspójnienie pod względem technologicznym oraz zwiększenie przepustowości sieci.

Biorąc pod uwagę światowe tendencje w zakresie rozwoju usług naukowych sieci szerokopasmowych oraz wypracowane równolegle rozwiązania paneuropejskiej sieci Géant2 i Géant3, w ramach Konsorcjum PIONIER wytypowano kierunki rozwoju sieci MAN, których najważniejszymi elementami było zastosowanie interfejsów 1 i 10 Gigabit Ethernet na dostępie do sieci i 10 Gigabit Ethernet w szkielecie oraz wykorzystanie technologii MPLS do celów realizacji zaawansowanych usług sieciowych.

Dzięki zrealizowanemu w latach 2009-2012 projektowi NewMAN, sprzętowo doposażonych zostało 21 środowiskowych teleinformatycznych sieci nauki. Stało się to dzięki zakupowi i wdrożeniu w sieciach MAN, 153 przełączników szkieletowych i 278 przełączników dostępowych, wykorzystujących wskazane wyżej technologie. Sumarycznie wdrożono 2 608 interfejsów 10 Gigabit Ethernet oraz 16 680 interfejsów 1 Gigabit Ethernet o imponującej łącznej przepustowości sieci na poziomie 42 760 Gbit/s, liczonej jako iloczyn zakupionych portów i prędkości portu liczonej w Gbit/s. Dodatkowo wdrożony został 80-kanałowy system transmisyjny nowej generacji, wyposażony w elementy przełączające ROADM, w konfiguracji umożliwiającej uzyskanie funkcjonalności CDC (ang. Colorless, Directionless, Contentionless) i pozwalający na uzyskanie pełnej przepustowości systemu transmisyjnego pomiędzy dowolnymi MANami. Sieć transmisyjna została również w pełni skompensowana dyspersyjnie, co umożliwiło zmaksymalizowanie zasięgu pomiędzy dowolną parą transponderów w sieci szkieletowej. Tak skonfigurowany system umożliwił zmianę połączeń w warstwie DWDM, każdą dostępną w kręgosłupie światłowodowym ścieżką na terenie kraju, bez konieczności regeneracji sygnału transmisyjnego. System transmisyjny posiadał również funkcjonalność GMPLS, pozwalającą na zachowanie spójności technologicznej z przełącznikami MPLS. Umożliwiał on także zastosowanie na terenie kraju transponderów koherentnych pracujących z prędkościami powyżej 10 Gigabit, np. 100 Gigabit. Tak wyposażona sieć stanowiła bazę rozwojową dla prac nad Internetem Przyszłości, realizowanych zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej.

W czasie trwania projektu dochodziło do zmian rozwojowych w jednostkach macierzystych beneficjentów oraz w jednostkach naukowych dołączanych do sieci MAN (np. nowe lokalizacje, nowe budynki), a także pojawiły się nowe generacje urządzeń, oferujące zwiększoną funkcjonalność przy mniejszym koszcie zakupu. Ze względu na konieczność dopasowania do zmieniających się realiów, jak również optymalnego wykorzystania środków przeznaczonych na rozbudowę tych sieci, celowa stała się modyfikacja Studium Wykonalności projektu NewMAN. W efekcie tych zmian doszło do zwiększenia liczby koniecznych do zainstalowania węzłów sieci miejskich w postaci przełączników szkieletowych i przełączników dostępowych, co z kolei pozwoliło na wykorzystanie w rozbudowywanych sieciach MAN najnowszych mechanizmów obsługi ruchu typu multicast. Dodatkowo, ze względu na zapewnienie kluczowego, niezawodnego dostępu do światowej sieci Internet, a także możliwość szybkiej rozbudowy punktów wymiany ruchu z innymi operatorami zagranicznymi i krajowymi, konieczne stało się dodanie na styku z systemami transmisyjnymi sieci PIONIER dwóch niezależnych przełączników wyposażonych tylko w interfejsy 10 Gigabit Ethernet. Istotnym elementem było wyposażenie sieci MAN, jak również sieci PIONIER, w ten sam homogeniczny system MPLS, gwarantujący możliwość zestawiania usług pomiędzy użytkownikami końcowymi niezależnie od ich lokalizacji w kraju.

Dzięki rozbudowie infrastruktury sieciowej rozszerzono możliwości podłączania kolejnych jednostek naukowych do środowiskowych sieci naukowych MAN oraz umożliwiono podłączonym już jednostkom naukowym korzystanie z łączy o wyższej przepustowości. Dzięki nowoczesnym technologiom nastąpił również wzrost poziomu niezawodności funkcjonowania sieci miejskich MAN i centrów KDM, a infrastruktura sieciowa umożliwiła jednostkom naukowym podłączonym do sieci miejskich MAN prowadzenie badań wymagających dostępu do Internetu i przesyłania informacji o najwyższych światowych parametrach. Realizacja projektu NewMAN stworzyła również możliwości uruchamiania najbardziej zaawansowanych, najbardziej nowoczesnych technologicznie usług teletransmisji dla środowiska nauki. Usługi te stały się podstawą do tworzenia zaawansowanych serwisów, usług opartych o sieci komputerowe czy szeroko pojęte systemy informatyczne, jak chociażby usługi powstałe w wyniku realizacji projektu PLATON.

Katarzyna Siudzińska, Robert Pękal

Kategorie
#Technologie: Atlas PIONIERa

Infrastruktura czasu i częstotliwości w sieci PIONIER

Rozproszone laboratorium czasu i częstotliwości w PIONIERze? Brzmi bardzo technicznie. A w gruncie rzeczy chodzi o to, żeby wykorzystać ogólnopolską sieć internetu optycznego do ultraszybkiego przesyłania wzorca czasu.

Mogłoby się wydawać, że kilka miesięcy temu opisywaliśmy podobny projekt, NLPQT, w ramach którego powstaje system dystrybucji wzorcowych sygnałów częstotliwości, oparty na optycznym zegarze atomowym. Jednak, mimo że brzmi podobnie, inwestycja w ramach projektu PIONIER-LAB jest zupełnie innym projektem.

W projekcie NLPQT przesyłana jest tak zwana częstotliwość optyczna. To znaczy, że sama częstotliwość przesyłanego światła (o odpowiedniej długość fali optycznej) niesie w sobie wzorcową częstotliwość (rzędu 194 THz). Źródłem takiej częstotliwości optycznej są ultra-stabilne lasery korygowane przez zegary optyczne, bardzo dokładne i stabilne (względna, długo-czasowa stabilność wynosi około 10E-19), ale ich praktyczne wykorzystanie wymaga kosztownej aparatury (zazwyczaj co najmniej grzebienia częstotliwości optycznych) i nadaje się do bardzo zaawansowanych badań. W ramach laboratorium PIONIER-LAB przesyłana jest tak zwana częstotliwość radiowa (10 MHz). Jej źródłem są zazwyczaj masery wodorowe lub zegary cezowe. Sygnały elektryczne są “kodowane” w sygnale optycznym, przesyłane do zdalnego odbiorcy i “dekodowane” ponownie na postać elektryczną. Użytkownik końcowy nie musi posiadać żadnej dodatkowej zaawansowanej aparatury, aby skorzystać z takiego sygnału. W praktyce „wpina się” do odpowiedniego gniazdka w urządzeniu końcowym i otrzymuje sygnał o jakości takiej, jak generowana w zegarze wzorcowym oddalonym o kilkaset kilometrów. O to, aby sygnał był jak najwyższej jakości, “dba” dedykowany system transmisyjny (w tym przypadku system ELSTAB opracowany w AGH oraz przetestowany w projekcie OPTIME).

Dodatkowo w ramach PIONIER-LAB transmitowany jest wzorzec czasu w postaci kolejnych impulsów sekundy (1 PPS). Bardzo dokładna kalibracja umożliwia odwzorowanie skali czasu na zdalnym końcu systemu transmisyjnego z dokładnością kilkudziesięciu pikosekund (10e-12 sekundy)!. W praktyce możemy przesłać oficjalną polską skalę czasu (UTC (PL)) generowaną w GUM (Główny Urząd Miar) do różnych ośrodków sieci PIONIER (biorących udział w projekcie) właśnie z tą pikosekundową dokładnością! Czyli podobne, a jednak zupełnie inne i ostatecznie – przeznaczone dla zupełnie innych użytkowników.

A na schematycznej mapie infrastruktury sieci PIONIER wygląda to następująco:

Pobierz (PDF, 3MB): Infrastruktura_czasu_w_sieci_PIONIER.pdf

Damian Niemir, Maciej Rutkowski

Kategorie
#Ludzie: W agendzie Prezydium

Komunikat w sprawie rosyjskiej agresji na Ukrainę

Wyrażamy pełną solidarność z całym narodem ukraińskim, a w szczególności z przedstawicielami Ukrainy będącymi członkami naszej wspólnoty. Deklarujemy, że okażemy wszelką pomoc naszym współpracownikom pochodzącym z Ukrainy oraz wszystkim potrzebującym pomocy obywatelom tego kraju. Dołożymy starań, aby mogli znaleźć bezpieczne miejsce pobytu oraz pracę.

Będąc częścią europejskiej sieci komputerowej GÉANT ściśle monitorujemy naszą łączność, aby upewnić się, że nie jest ona niewłaściwie wykorzystywana, np.: do ataków cybernetycznych i dezinformacji. Jednocześnie wspieramy ukraińskie badania i edukację oraz naszego partnera URAN.  Oferujemy stronie ukraińskiej pomoc w postaci zwiększenia pasma łącza oraz przeniesienia ruchu sieci ukraińskiej na łącze między węzłem Hrebenne a węzłem GÉANT w Poznaniu.

W związku z rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 1 marca 2022 r. (2022/2564(RSP)) przestaliśmy kontaktować się z Instytutem Energii Atomowej im. Kurczatowa (KIAE) w Rosji. Wyklucza to naukowców z KIAE z udziału w LHCONE, jednej z największych infrastruktur badawczych obejmujących Rosję, aż do odwołania.

Kategorie
#Ludzie: Kartka z kalendarza

Marcowo

Dzisiaj trzy wybrane wydarzenia z archiwum historii sieci PIONIER i ośrodków wiodących. Zaczniemy od jednego z najstarszych: w marcu 1973 roku, blisko 50 lat temu rozpoczęła się budowa krakowskiej sieci miejskiej! Analogiczna do niej sieć w Toruniu powstała w 20 lat później. A marcowa data sprzed 21 lat, kiedy to Komitet Badań Naukowych otwiera drogę do budowy sieci PIONIER, dała początek nowej ery infrastruktury informatycznej nauki w Polsce…

23.03.1973 Budowa Miejskiej Sieci Komputerowej w Krakowie
30.03.1993 Inicjatywa budowy TORMAN w Toruniu (otwarcie 14.02.1995)
28.03.2001 KBN przekazuje na ręce IChB PAN-PCSS, jako operatora sieci POL-34, koordynację i działania związane z budową sieci w ramach programu PIONIER

Damian Niemir, Katarzyna Siudzińska

 

Kategorie
Wstępniak

Granice

Dzisiaj, gdy współczesny świat w ciągu kilku tygodni zmienił nam priorytety myślenia, zupełnie inaczej patrzymy na wiele czynników naszego życia, pracy i perspektyw. Kiedy jako naukowcy staramy się przekraczać granice wyznaczone przez dotychczasową wiedzę, zmieniamy granice naszych horyzontów pojmowania i analizy świata – musimy jednocześnie spojrzeć na te realne, prawdziwe granice państw i narodów, które z jednej strony są bestialsko naruszane, z drugiej zaś stanowią bramę do bezpiecznej wolności dla milionów ludzi. I kiedy z punktu widzenia pracowników infrastruktury Polskiego Internetu Optycznego patrzymy na punkty wymiany ruchu naszej sieci w Hrebennem z Ukrainą, czy w Kuźnicy Białostockiej z Białorusią realizując profesjonalnie wszelkie techniczne aspekty – jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że przyszło nam żyć w czasach dewaluacji granic wyobraźni, zdrowego rozsądku, przyzwoitości, a nade wszystko wolności, sumienia i szeroko pojętego humanizmu.

Nie da się więc ukryć, że marcowy numer PIONIER News w dużej mierze będzie podejmować tematy związane nie tylko z badawczymi realizacjami PIONIERa, ale także kwestiami, które dotykają nas od kilku tygodni. Na samym wstępie publikujemy zatem stanowisko operatora sieci PIONIER w sprawie wojny w Ukrainie, przekazujemy też obszerną relację z pomocy, jakiej poszczególne ośrodki MAN udzielają ukraińskim uchodźcom. Ta wojna dzieje się także w cyberprzestrzeni; stąd w naszych artykułach znalazł się obszerny materiał o cyberbezpieczeństwie.

Piszemy o Uniwersytecie Rzeszowskim, który dołączył do Konsorcjum Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej (FAMO) i w oparciu o infrastrukturę PIONIERa będzie budował nowoczesne laboratorium badawcze. Z drem hab. inż. Robertem Suszyńskim z Koszalina o wyzwaniach cyfrowych dla nauki, a także… spoglądaniu w niebo, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska. Do naszego atlasu dodajemy warstwę pokazującą infrastrukturę czasu i częstotliwości w PIONIERze (w ramach PIONIER Lab). Wspominamy projekt NewMAN, który był wielkim kamieniem rozwoju środowiska naukowego oraz zaglądamy do marcowych dat historii PIONIERa.

I tym samym – świętujemy mały jubileusz. Oddajemy bowiem w Państwa ręce dziesiąty numer naszego newslettera, co oznacza, że mija okrągły rok od jego wydawania. I z tej okazji, a także z okazji nadchodzących Świąt Zmartwychwstania Pańskiego, proszę przyjąć serdeczne życzenia Wiary i Nadziei, która nie zna żadnych granic, gdyż przekracza je w pełni największą Miłością. Niech ta Nadzieja nie opuszcza nas w tych trudnych czasach –

Dobrej lektury,
Damian Niemir

Kategorie
Kontakt

Redakcja PIONIER News

Zapraszamy do kontaktu z redakcją PIONIER News. Wszelkie uwagi, propozycje, rozszerzenia artykułów i informacji zawartych w niniejszym newsletterze można uzyskać bezpośrednio pisząc na adres: news@pionier.net.pl.

Newsletter jest wydawany przez Biuro Konsorcjum PIONIER – Polski Internet Optyczny. Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, korekty i edycji nadesłanych materiałów. Kopiowanie i rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione.

Kontakt do redakcji:

news@pionier.net.pl

Konsorcjum PIONIER – Polski Internet Optyczny
Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
ul. Jana Pawła II 10, 61-139 Poznań
tel. (61) 858 20 01,
fax (61) 852 59 54

office@pionier.gov.pl
http://www.pionier.net.pl/

Członkowie Konsorcjum PIONIER:

Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica

Instytut Chemii Bioorganicznej PAN – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy

Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK

Politechnika Białostocka

Politechnika Częstochowska

Politechnika Gdańska

Politechnika Koszalińska

Politechnika Łódzka

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Politechnika Śląska Centrum Komputerowe

Politechnika Świętokrzyska

Politechnika Wrocławska

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, LubMAN UMCS

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Uniwersytet Opolski

Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Uniwersytet Warszawski

Uniwersytet Zielonogórski

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Kategorie
#Technologie: Aktualności

FAMO w Rzeszowie

W skład FAMO wchodzą najlepsze polskie jednostki naukowe zajmujące się fizyką atomową, molekularną i optyczną tj. Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Fizyki PAN, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, Akademia Górniczo-Hutnicza oraz Uniwersytet Gdański.

Na przedstawiciela Uniwersytetu Rzeszowskiego w Radzie Naukowej Konsorcjum FAMO powołany został dr hab. Rafał Hakalla, prof. UR, kierownik Laboratorium Spektroskopii Materiałów Instytutu Nauk Fizycznych, Kolegium Nauk Przyrodniczych UR.

Laboratoria FAMO będą połączone jako pierwsze dedykowanymi łączami światłowodowymi z eliminacją szumów do przesyłania wzorcowego sygnału czasu i częstości z Polskiego Optycznego Zegara Atomowego.

Planowane jest też dostarczenie sygnału czasu do innych laboratoriów, które obecnie na potrzeby badawcze zmuszone są do utrzymywania własnych, mniej dokładnych wzorców częstości. Jest to możliwe dzięki unikalnemu na skalę światową modelowi ogólnopolskiej badawczej infrastruktury sieciowej PIONIER, a także dzięki dobrej współpracy pomiędzy członkami Konsorcjum, a Orange Polska.

Podobne sieci do przesyłania wzorcowego sygnału czasu i częstości na świecie istnieją zaledwie w kilku krajach, a i w nich składają się zazwyczaj tylko z jednego lub dwóch połączeń.

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Kategorie
#Technologie: Aktualności

Sytuacja w Ukrainie, a zagrożenia w cyberprzestrzeni

Z punktu widzenia aktualnej sytuacji istotna jest odpowiedź na pytanie czy atak w cyberprzestrzeni może zostać potraktowany tak samo jak atak konwencjonalny i np. wywołać reakcję NATO w ramach art. 5? Odpowiedź zależy od skutków ataku – jeśli będą one równoważne ze skutkami konwencjonalnego ataku, to odpowiedź brzmi: tak.

Wojna i cyberwojna

Przyjrzyjmy się zagrożeniom i technikom będącym immanentnym elementem cyberwojny i wojny hybrydowej. Lista tych zagrożeń i technik jest dość długa, ale warto w szczególności zwrócić uwagę na następujące aspekty:

  • dezinformację, czy też wojnę informacyjną,
  • wykorzystywanie technik OSINT do pozyskiwania danych o ruchach wojsk i ludności cywilnej, czy też dokumentowania zbrodni wojennych,
  • ataki na informatyczne elementy infrastruktury krytycznej i usługi kluczowe,
  • próby włamań do sieci wewnętrznych kluczowych instytucji, np. próby infiltracji czy przejęcia sieci wojskowych,
  • rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania w tym ransomware (czy to poprzez phishing czy metodą „zatrutego wodopoju” tj. poprzez zainfekowane strony), w przypadku Ukrainy atak fizyczny został poprzedzony atakami w cyberprzestrzeni z użyciem nowego złośliwego oprogramowania typu ransomware,
  • ataki na portale prowadzące do zmniejszenia ich dostępności lub infekcji w celu np. wykorzystania ich w roli „zatrutego wodopoju”,
  • przejmowanie serwerów i komputerów osobistych w celu wykorzystania ich do przeprowadzania ataków (np. ataków wolumenowych) lub pozyskiwania danych,
  • próby przejęcia kont pocztowych i w serwisach społecznościowych (vide: ataki na skrzynki pocztowe polityków).

Niektóre aspekty są jak łatwo zauważyć tożsame z metodami wykorzystywanymi na co dzień przez cyberprzestępców jak np. phishing czy ransomware. Spróbujmy bliżej przeanalizować kilka wybranych najbardziej istotnych aspektów (wybranych w sposób subiektywny).

Wojna informacyjna

Wojna informacyjna stosowana jest przez wszystkie strony konfliktu, a także grupy interesów nie związane bezpośrednio z żadną ze stron. Cele są tu różnorodne m.in. sianie paniki prowadzącej do np. destabilizacji gospodarki i codziennego funkcjonowania (vide: kolejki na stacjach paliw, wypłaty pieniędzy z bankomatów), eskalacji strachu i wymuszania zaniechań działań pod groźbą reperkusji „o jakich nam się nie śniło”.

Ważną częścią kampanii dezinformacyjnych jest kreowanie polityki sukcesu w dwojakim kontekście, tj. w celu umocnienia pozycji strony atakującej, a także w celu umocnienia pozycji strony broniącej się.
Dla przykładu, Ukraina pokazuje przede wszystkim straty militarne przeciwnika – nie pokazuje swoich strat wojskowych i informuje tylko o własnych stratach cywilnych. Takie podejście ma na celu wzbudzanie współczucia – uwrażliwienie na krzywdy, a także dążenie do eskalacji sprzeciwu wobec odpowiedzialnych decydentów.

Natomiast Rosja kreuje propagandę sukcesu i negacji faktów– „wszystko idzie zgodnie z planem”, „Rosja nie zaatakowała Ukrainy”.
Warto również zauważyć, że poza głównymi stronami konfliktu o swoje interesy próbują zadbać grupy kapitałowe, czasem dokonując transakcji spekulacyjnych celowanych w szybki zysk. Tego typu interwencje powodują skokowe zmiany cen rozmaitych aktywów (nie zawsze deficytowych), nieadekwatne do rzeczywistego ryzyka.

Co możemy zrobić w dobie wojny informacyjnej. Przede wszystkim zachowajmy spokój – nie rozprzestrzeniajmy niesprawdzonych informacji, weryfikujmy informacje w kilku źródłach. W przypadku zauważenia podejrzanych treści na portalach społecznościowych czy informacyjnych, zgłaszajmy nasze podejrzenia operatorom tych portali (nie dotyczy portali rosyjskich).

Jeśli mamy przyjaciół w Rosji to możemy spróbować ich poinformować o rzeczywistej sytuacji. Osobiście nie zalecam rozsyłania masowej korespondencji – jest mało prawdopodobne by takie podejście odniosło zamierzony skutek, a prowadzi także do obciążania naszych łącz, zwiększonej utylizacji czasu procesorów itp.

Ciekawym pomysłem na dotarcie do Rosjan jest wysłanie wiadomości SMS w języku rosyjskim za pomocą dedykowanej bramki, aczkolwiek część z tych wiadomości może zostać odfiltrowana.

Techniki OSINT (ang. Open Source Inteligence)

OSINT to techniki wywiadowcze, bazujące na ogólnie dostępnych źródłach informacji.

Świetnym przykładem potencjału technik OSINT jest wykorzystanie informacji o ruchu drogowym w początkowym stadium inwazji – w środku nocy na mapach Google w okolicach Biełgorodu (przy granicy z Ukrainą) pojawiły się korki. Okazało się, że rosyjscy żołnierze nie wyłączyli geolokalizacji w swoich telefonach i w efekcie można było zidentyfikować rosyjskie konwoje. Te same informacje można by również użyć do identyfikacji aktywności Ukraińców i wytypowania celów ataku, dlatego prezentacja tych informacji została wyłączona przez Google-a na obszarze Ukrainy. Co nie znaczy, że Google już tych informacji nie zbiera.

Innymi przykładami OSINTu jest wykorzystanie informacji z mediów społecznościowych do identyfikacji przypadków użycia bomb kasetowych, monitorowanie konwojów wojskowych i humanitarnych.

Należy ograniczyć publikowanie informacji mogących ograniczyć potencjał obronny Ukrainy np. informacji o transportach z bronią.

Z wykorzystaniem technik OSINT można zbierać materiały dowodowe pokazujące niehumanitarne zachowania armii rosyjskiej.

Ataki na infrastrukturę krytyczną i usługi kluczowe

Infrastruktura krytyczna obejmuje rzeczywiste i cybernetyczne systemy niezbędne do funkcjonowania państwa i jego obywateli. Do systemów krytycznych należą m.in. wodociągi, gazociągi, ropociągi, sieci energetyczne, systemy telekomunikacyjne, systemy bankowe. Jak widać nie są to systemy tylko i wyłącznie informatyczne, ale większość z tych systemów posiada komponenty informatyczne, które mogą podlegać atakom. Warto zauważyć, że systemy te mogą być atakowane również w sposób pośredni np. poprzez podłączenie zainfekowanych nośników lub zainfekowanych komputerów do odizolowanej od Internetu sieci. Dobrym, szeroko znanym przykładem tego typu ataków był atak sprzed kilku lat na wirówki uranu w Iranie.

Kluczowa jest tutaj właściwa polityka aktualizacji i zapewnienia bezpieczeństwa fizycznego, nie tylko odizolowanych systemów. Warto podkreślić, że systemy odizolowane od Internetu też muszą być aktualizowane.

Część systemów jest dostępna bezpośrednio z Internetu jak np. serwery DNS czy portale bankowe i można się spodziewać, że dostawcy tych usług mogą stać się celem ataku.
Celem ataku mogą stać się również elementy infrastruktury operatorów sieci teleinformatycznych.

Atakujący mogą próbować przeprowadzać ataki typu DDoS, wykorzystywać znane podatności w oprogramowaniu (w tym układowym (ang. firmware)), przeprowadzać ataki siłowe (ang. brute-force) z użyciem list haseł, przeprowadzać kampanie phishingowe w celu pozyskania danych logowania lub skłonienie do instalacji złośliwego oprogramowania tzw. malware (w tym szpiegującego). Warto podkreślić raz jeszcze, że na Ukrainie zaobserwowano szereg zdarzeń związanych z rozprzestrzenianiem nowych odmian malware w tym szyfrującego dane.

Operatorzy usług kluczowych są prawnie zobligowani w KSC do właściwej obsługi incydentów.

Stopień alarmowy CHARLIE-CRP

W celu zwiększenia czujności operatorów usług kluczowych RCB wprowadziło w całym kraju stopień alarmowy CHARLIE-CRP. W trakcie obowiązywania tego stopnia alarmowego należy realizować zadania takie jak: „całodobowe dyżury administratorów systemów kluczowych dla funkcjonowania organizacji oraz personelu uprawnionego do podejmowania decyzji w sprawach bezpieczeństwa tych systemów; przegląd zasobów pod względem możliwości ich wykorzystania w przypadku zaistnienia ataku; przygotowanie się do uruchomienia planów umożliwiających zachowanie ciągłości działania po wystąpieniu potencjalnego ataku, w tym szybkiego i bezawaryjnego zamknięcia serwerów.” Wg. wydanego rozporządzenia, „wszelkie niepokojące i nietypowe sytuacje oraz zagrożenia powinny być zgłaszane Policji za pośrednictwem numeru telefonu 112.”

Zgodnie z KSC incydenty związane z cyberbezpieczeństwem w sektorze cywilnym należy zgłaszać do CSIRT NASK, w sektorze rządowym do CSIRT GOV, w sektorze wojskowym do CERT MON.  W przypadku incydentów dotyczących sieci PIONIER w miarę możliwości prosimy również o informowanie zespołu PIONIER CERT (cert@pionier.gov.pl).

Bieżąca sytuacja, czyli co możemy zrobić

Sytuacja w cyberprzestrzeni, na ten moment, nie jest dramatyczna – poza informacją o skutecznym ataku na stronę money.pl brak sygnałów o innych incydentach. W naszej infrastrukturze obserwujemy, jak zwykle, głównie liczne ataki typu brute-force, duże wolumeny SPAMu oraz próby przełamywania zabezpieczeń portali.

Co możemy zrobić, aby chronić siebie i infrastrukturę? Na ten moment istotne jest usunięcie znanych podatności (jeśli występują),  śledzenie aktualnych doniesień na temat nowych podatności i potencjalnych wektorów ataku oraz reagowanie na nie. Reakcja powinna w szczególności polegać na instalacji odpowiednich łatek lub wdrażaniu rozwiązań typu „workaround”. Szybka reakcja jest szczególnie istotna w przypadku tzw. podatności 0-day, luk dnia zerowego. W przypadku 0-day, publicznie znane są sposoby wykorzystania podatności już w momencie pojawienia się informacji o jej wykryciu.

Podsumowując, dbajmy o aktualność użytkowanego przez nas oprogramowania, nie reagujmy w sposób impulsywny, ale reagujmy szybko. Weryfikujmy udostępniane informacje. W przypadku otrzymania e-maili lub SMS-ów (lub innego typu wiadomości), jak zwykle, nie klikajmy podejrzanych linków i załączników – warto zajrzeć do poradników na stronach rządowych. Chrońmy dostęp do naszych kont zarówno w systemach pocztowych jak i portalach usługowych (w szczególności bankowych). Tam, gdzie możemy stosujmy dodatkowe zabezpieczenia np. 2-składnikowe uwierzytelnianie.

dr inż. Maciej Miłostan

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

MANy pomagają Ukrainie

Niektóre ośrodki przekazały uchodźcom miejsca w akademikach, inne organizują zbiórki, biegi charytatywne oraz wspierają studentów. Szczegóły poniżej wraz z linkami do poszczególnych akcji, w które można się zaangażować bez względu na miejsce zamieszkania i pracy.

BIAMAN Politechnika Białostocka, Białystok 

Politechnika Białostocka włączyła się do akcji Urzędu Miasta Białystok i organizacji pozarządowych regionu. W pobliżu portierni poszczególnych wydziałów uczelni można przynosić dary dla Ukrainy – przede wszystkim środki higieny osobistej, żywność długoterminową, żywność dla dzieci, leki i środki opatrunkowe. Poszukiwani są też wolontariusze, którzy pomogą w rozdzielaniu i pakowaniu darów.

Więcej informacji: https://pb.edu.pl/2022/02/27/zbiorka-dla-ukrainy-na-politechnice-bialostockiej/

BYDMAN Politechnika Bydgoska, Bydgoszcz

Na Politechnice Bydgoskiej od 28 lutego trwa zbiórka darów dla potrzebujących. Trafiają one do głównego punktu zbiórki na terenie Biblioteki Głównej uczelni w Regionalnym Centrum Innowacyjności przy al. prof. S. Kaliskiego 7 w Bydgoszczy. Uczelnia zaprosiła do wsparcia akcji również mieszkańców pobliskiego osiedla Fordon, które znajduje się tuż przy Politechnice. W zbiórkę na terenie Politechniki czynnie włączyli się pracownicy ACSK (Akademickie Centrum Sieciowo-Komputerowe). Całość zebranych darów jest dostarczona przez fundację na granicę z przeznaczeniem dla osób potrzebujących. Pracownicy wspierają również finansowo różne organizacje i osoby prywatne.

CZESTMAN Politechnika Częstochowska, Częstochowa

Politechnika Częstochowska od 26 lutego zbiera rzeczy dla potrzebujących osób z Ukrainy. Lista potrzebnych produktów i potrzeb jest aktualizowana na stronie. Ponadto Politechnika zbiera apteczki dla ukraińskich żołnierzy, a także namioty i agregaty prądotwórcze na benzynę. Uczenia współpracuje z lokalnym oddziałem Caritas, Fundacją “Eurohelp” i innymi organizacjami pomocowymi.

Lista potrzeb: https://pcz.pl/aktualnosci/zbiorka-potrzebnych-rzeczy-92.html,

Ponadto studentki i studenci Politechniki Częstochowskiej pochodzący z Ukrainy mają możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji psychologicznych.

Więcej informacji: https://pcz.pl/aktualnosci/wsparcie-psychologiczne-dla-studentow-pcz-pochodzacych-z-ukrainy-93.html

CI TASK Centrum Informatyczne TASK, Politechnika Gdańska, Gdańsk

Politechnika Gdańska przekazała Akademik nr 11 w Gdańsku Brzeźnie na przyjęcie uchodźców z Ukrainy. W domu studenckim zostało przygotowanych 160 miejsc. Uczelnia nadal poszukuje wolontariuszy, którzy pomogą im w codziennym funkcjonowaniu i odnajdywaniu się w nowej rzeczywistości. Wszystkim, którzy tego potrzebują oferowana jest także pomoc psychologiczna.

Od 18 marca zbiórka darów dla uchodźców z Ukrainy prowadzona jest w budynku Hydromechaniki PG została włączona do zbiórki na ul. Sobieskiego 18, którą prowadzi PCK i gdzie jest dogodny parking dla samochodów.

Więcej informacji: https://pg.edu.pl/solidarni-z-ukraina

 

Śląska Akademicka Sieć Komputerowa, Politechnika Śląska, Gliwice

Politechnika Śląska w dowód solidarności i wsparcia dla ambicji edukacyjnych ukraińskiej młodzieży uruchomiła specjalny program skierowany do młodych obywateli Ukrainy – aktualnie studiujących i tych, którzy zechcą podjąć studia . Politechnika zwolni ich z opłat za studia. Studenci posiadający obywatelstwo ukraińskie mogą również wnioskować o bezpłatne zakwaterowanie w domu studenckim. Ponadto zapewnia również wsparcie informacyjne i psychologiczne, pomoc w rozwoju indywidualnym oraz w znalezieniu pracy.

Więcej informacji: https://www.polsl.pl/ps_aktualnosci/pomoc-ps-dla-studentow-i-kandydatow-z-ukrainy/

Rektor Politechniki Śląskiej powołał Pełnomocnika ds. pomocy Ukrainie. Została nim Małgorzata Sołtyńska-Rąb kierownik Biura Karier Studenckich. Głównym zadaniem pełnomocnika będzie koordynacja działań prowadzonych przez Politechnikę Śląską na rzecz pomocy Ukrainie.

Więcej informacji: https://www.polsl.pl/ps_aktualnosci/powolanie-pelnomocnika-rektora-ds-pomocy-ukrainie/

KIELMAN Politechnika Świętokrzyska, Kielce

Wydział Inżynierii Środowiska Geomatyki i Energetyki Politechniki Świętokrzyskiej wraz ze Stowarzyszeniem Integracja Europa-Wschód zainicjował akcję wsparcia Ukrainy poprzez zbiórkę pomocy materialnej. Zebrane dary trafią do Punktu Informacyjnego dla Cudzoziemców w Kielcach, a stamtąd dary do rodzin przyjętych w województwie oraz bezpośrednio do Ukrainy.

https://tu.kielce.pl/wsparcie-dla-ukrainy/

Rektor uczelni wyraził też pełną solidarność z całym narodem ukraińskim i poparcie dla Ukrainy jako suwerennego państwa oraz zadeklarował wszelką możliwą pomoc w tych ciężkich chwilach. Jednocześnie zaapelował do władz Ministerstwa Edukacji i Nauki o uruchomienie specjalnych środków, w tym prawnych, na wsparcie dla ukraińskich naukowców, doktorantów i studentów, którzy wyrażą chęć kontynuowania swojej działalności w polskich uczelniach.

Całe oświadczenie dostępne tutaj: https://tu.kielce.pl/solidarni-z-ukraina/

KOSMAN Politechnika Koszalińska, Koszalin

Politechnika Koszalińska zorganizowała charytatywny bieg  #BiegiemNaPomocDlaUkrainy . Celem akcji było symboliczne przebiegnięcie dystansu, jaki dzieli Koszalin od Kijowa, czyli 1.300 km. W akcji wzięło udział ok. 600 osób i udało się zebrać ok. 7 tys. zł.

https://www.tu.koszalin.pl/art/1891/biegiemnapomocdlaukrainy-z-udzialem-pracownikow-i-studentow-politechniki-koszalinskiej,

Politechnika Koszalińska prowadzi także zbiórkę darów, które można przynosić i zostawiać na specjalnie przygotowanych stołach przy portierni w kampusie uczelni przy ulicy Śniadeckich 2. Zbiórka nie obejmuje ubrań. Potrzebne są zabawki dla dzieci, wielolitrowe zbiorniki z wodą pitną, przedmioty umożliwiające przetrwanie nocy w niskiej temperaturze, środki opatrunkowe etc. Dary przekazywane są transportem uczelnianym do magazynów logistycznych uruchomionych przez samorząd miejski.

Więcej informacji: https://www.tu.koszalin.pl/art/1887/zakonczylismy-i-etap-zbiorki-dla-ukrainy-i-rozpoczynamy-etap-ii

Uczelnia oferuje także pomoc psychologiczną.

Więcej informacji: https://www.tu.koszalin.pl/art/1889/zaufane-info-nasi-eksperci-o-tym-jak-radzic-sobie-w-trudnym-czasie,

https://www.tu.koszalin.pl/art/1894/zaufaneinfo-jak-rozmawiac-z-dziecmi-o-wojnie,

CYFRONET Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

W związku z licznymi inicjatywami pracowników i studentów, którzy włączyli się w organizację pomocy dla dotkniętej wojną Ukrainy, Zespół Koordynacyjny na bieżąco weryfikuje prowadzone zbiórki, a także wszelkie inne inicjatywy w AGH. Zbiórki darów, żywności, środków opatrunkowych prowadzone są na różnych wydziałach.

Aktualizowana lista znajduje się pod tym adresem: https://www.agh.edu.pl/solidarni-z-ukraina/ 

LUBMAN Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Na uczelni zorganizowano też pokaz filmów ukraińskich, liczne debaty na temat stosunków międzynarodowych, a także mecz charytatywny „Pracownicy vs. Studenci UMCS”.

Trwa stacjonarna zbiórka darów w Stołówce Akademickiej „Trójka” mieszczącej się przy ulicy Langiewicza 16. Dary przyjmowane są w wydzielonej części sali coworkingowej w godzinach 10.00-18.00. Lista potrzeb znajduje się tutaj: https://www.umcs.pl/pl/umcs-aktualnosci,1,umcs-razem-dla-ukrainy-umcs-razom-za-ukra-nu,112962.chtm .

Uruchomiona została też zbiórka pieniężna. Zgromadzone fundusze zostaną przeznaczone na zakup najpotrzebniejszych środków dla osób z Ukrainy, w tym rodzin naszych studentów.

Link do zbiórki: zrzutka.pl/cx62ur

LODMAN Politechnika Łódzka, Łódź

Politechnika Łódzka podjęła szereg działań mających zapewnić wsparcie studentom i pracownikom z Ukrainy, którzy tej pomocy potrzebują. Aby skoordynować działania LODMAN stworzył stronę, na której są zebrane wszystkie działania na rzecz potrzebujących. Strona podzielona jest na trzy kategorie: „Komunikaty”, „Chcę pomóc” i „Potrzebuję pomocy”.

Więcej informacji: https://p.lodz.pl/uczelnia/pl-dla-ukrainy

OLMAN Miejska Sieć Komputerowa, Olsztyn

Samorząd studencki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie prowadzi zrzutkę finansową, którą można wesprzeć poprzez stronę: https://zrzutka.pl/cr2h3a .

Zorganizowana jest także zbiórka rzeczy. Najbardziej potrzebne są środki medyczne, powerbanki, produkty spożywcze długoterminowe, artykuły higieniczne i środki czystości.

Można je przekazywać m.in. do punktów zbiórek prowadzonych przez Radę Uczelnianą Samorządu Studenckiego UWM w Olsztynie. Specjalnie oznaczone miejsca znajdują się w Bibliotece Uniwersyteckiej (od poniedziałku do soboty w godzinach 8.00-20.00), w markecie Carrefour w Kortowie, na wydziałach, a także w akademikach na terenie kampusu (czynne całą dobę).

Więcej informacji można znaleźć na stronie: http://www.uwm.edu.pl/solidarni-ukraina

MAN-OPOLE Miejska Sieć Komputerowa, Opole

W Opolu trwa zbiórka rzeczy dla uchodźców –  w akademiku “Mrowisko”, ul. Katowicka – w godz. 11.00 – 13.00, a także w Biurze Marketingu i PR, akademik “Niechcic”, p. 7 (godz. 8.00 – 16.00).

Trwa także zbiórka pieniędzy na rzecz 250 uchodźców zakwaterowanych w domach studenckich Uniwersytetu Opolskiego.

Więcej informacji: https://uni.opole.pl/page/4740/akademicka-pomoc-dla-uchodzcow-biezaca-aktualizacja

PCSS Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Poznań

PCSS udostępnił część swoich przestrzeni biurowych, jako tymczasowe miejsca noclegowe. Obecnie w budynku przy ul. Zwierzynieckiej schronienie znalazły trzy rodziny, łącznie 16 osób, w tym 10 dzieci, z których najmłodsze ma zaledwie kilka miesięcy… uciekali m.in. z okolic Odessy i Żytomierza.

Zarówno pracownicy PCSS, jak i osoby zaprzyjaźnione przynoszą żywność, ubrania i środki higieny osobistej. Wiele osób pomogło przekształcić przestrzenie biurowe w przytulny dom, także dla najmłodszych. PCSS zapewnił gościom także posiłki, z których mogą korzystać w akademiku, znajdującym się po drugiej stronie ulicy. Na miejscu uchodźcy mają zapewniony dostęp do kuchni i łazienki, pralki oraz wsparcie pracowników i wolontariuszy. Dorosłym pomagają znaleźć pracę, aby rodziny mogły się w miarę możliwości szybko usamodzielnić i znaleźć lokum na stałe.

Więcej informacji: https://www.pcss.pl/solidarni-z-ukraina/

PCSS zorganizował także zbiórkę pieniędzy, w której wyróżniona jest skarbonka przeznaczona na wyprawkę szkolną dla przyjętych dzieci: https://zrzutka.pl/p2sr5n .

PULMAN Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-PIB, Puławy

Z inicjatywy dyrekcji instytutu w zasobach lokalowych firmy zakwaterowano cztery rodziny z Ukrainy, łącznie 23 osoby.

Wielu pracowników Instytutu bierze udział w różnych formach pomocy, zarówno wspierając zbiórki, jak i zostają wolontariuszami.

RAMAN Miejska Sieć Komputerowa, Radom

Uniwersytet Technologiczno – Humanistyczny w Radomiu udostępnił dwa akademiki dla uchodźców z Ukrainy. Trwa także zbiórka dla uchodźców. Produkty przyjmowane są przy portierniach wybranych wydziałów i akademików.

Na stronie www regularnie publikowana jest lista najbardziej potrzebnych artykułów: https://uniwersytetradom.pl/razem-dla-ukrainy/

Rzeszowska Miejska Sieć Komputerowa, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów

Centrum Pomocy Ukrainie powstało w Centrum Kultury Studenckiej Politechniki Rzeszowskiej przy ul. Akademickiej 8. To nowy punkt zbiórki darów, który powstał z inicjatywy uczelni i Polskiego Czerwonego Krzyża. Jest ono centrum logistycznym pomocy humanitarnej na rzecz Ukrainy w Rzeszowie.

Od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-20:00 do centrum można dostarczać produkty zgodne z aktualnym zapotrzebowaniem. Lista potrzebnych artykułów jest dostępna na stronie internetowej i jest na bieżąco aktualizowana:

https://w.prz.edu.pl/uczelnia/aktualnosci/centrum-pomocy-ukrainie-wspolna-inicjatywa-politechniki-rzeszowskiej-i-pck-2149.html

Akademicka Miejska Sieć Komputerowa, Zachodniopomorski Uniwersytety Technologiczny, Szczecin

Zachodnipomorski Uniwersytet Technologiczny przeznaczył 180 miejsc w akademikach dla uchodźców, którzy mogą zakwaterować się na jeden miesiąc z możliwością przedłużenia. Zwiększono kwotę zapomogi, o którą studenci mogą ubiegać się dwa razy do roku z 1,5 tys. zł do 2 tys. zł oraz pomoc w nauce języka polskiego.

Zachodnipomorski Uniwersytet Technologiczny zapewnia też wsparcie psychologiczne, po które można zwrócić się dzwoniąc pod numer telefonu: 667 015 225; 91 449 58 82.

Więcej informacji: https://www.zut.edu.pl/zut-pracownicy/aktualnosci/zut-dla-ukrainy.html

TORMAN Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu zdecydował o zwolnieniu z opłaty za studia w semestrze letnim, opłat za akademik i przyznaniu zapomogi w związku z sytuacją losową dla studentów z Ukrainy. Uczelnia pomaga w poszukiwaniu zakwaterowania dla ukraińskich studentów, doktorantów i pracowników.

Społeczność akademicka czynnie angażuje się w zbiórkę najpotrzebniejszych rzeczy dla obywateli Ukrainy. Dary można zostawiać w specjalnie oznaczonych miejscach na wydziałach, w Uniwersyteckim Centrum Sportowym i w Bibliotece Uniwersyteckiej. Dla wszystkich potrzebujących z Ukrainy zorganizowano też darmową pomoc psychologiczną. Na stronie UMK będą umieszczane aktualne informacje dotyczące możliwości uzyskania i udzielenia pomocy.

Więcej informacji: https://portal.umk.pl/pl/articles/tag/solidarni-z-ukraina

ICM Uniwersytet Warszawski, Warszawa

Uniwersytet Warszawski zorganizował pomoc dla uchodźców z Ukrainy, ale też dla pomagających w różnych wymiarach. Na stronie ICM znajduje się odnośnik do podstrony, gdzie możemy znaleźć m.in.: pomoc socjalną, prawną, psychologiczną, darmowy dostęp do tłumaczeń, działań edukacyjnych, a także informacje o zbiórkach i innych inicjatywach.

Więcej informacji: https://www.uw.edu.pl/ukraina/

NASK Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Działania NASK ukierunkowane na wsparcie Ukrainy można podzielić na dwa obszary. Pierwszy z nich związany jest z działalnością NASK, kompetencjami jako ekspertów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, dezinformacji czy tworzenia systemów informatycznych, takich jak aplikacje. Drugi obszar pomocy, która płynie z NASK to działania pracowników, którzy chcieli włączyć się w pomoc rzeczową, finansową osobom dotkniętym wojną.

Utworzono specjalną jednostkę w NASK, która zajmuje się wychwytywaniem i dementowaniem dezinformacji, fake newsów. Podstawowym narzędziem komunikowania się ekspertów ze społeczeństwem, mediami są profile #WłączWeryfikację na Facebooku oraz Twitterze. Eksperci działający na rzecz tej akcji analizują zarówno posty w mediach społecznościowych, samodzielnie wyszukując te, które budzą kontrowersje, jak również przyjmują zgłoszenia od internautów. Ponadto, uzupełniając te działania, nadal blokowane są przez CERT Polska strony internetowe, które wyłudzają dane internautów np.: w zamian za możliwość obejrzenia rzekomego filmu z Ukrainy.

Więcej informacji: https://www.nask.pl/pl/wlaczweryfikacje/4413,WlaczWeryfikacje.html

NASK pilne wdrożył i udostępnił dla obywateli Ukrainy, którzy otrzymali w naszym kraju numer PESEL, możliwości korzystania z aplikacji mObywatel stworzonej przez specjalistów w NASK, a w niej z cyfrowego dokumentu tożsamości Diia.pl.

Więcej informacji na ten temat: https://www.nask.pl/pl/aktualnosci/4623,Obywatele-Ukrainy-z-aplikacja-mObywatel-w-Polsce.html

W NASK powstała również inicjatywa zbierania zestawów Starlink, które pomogą w uzyskaniu dostępu do Internetu na terenie Ukrainy. Więcej informacji: https://www.facebook.com/NASKpl/posts/3015526092111476

Wśród pracowników NASK pojawiła się również potrzeba pomocy bezpośredniej Ukraińcom. Dlatego przedstawiciele Działu Administracji NASK zorganizowali i koordynowali zbiórki najpotrzebniejszych artykułów, które zostały ustalone z Caritas Polska. W zbiórkę zostały włączone też produkty z logo NASK stworzone na potrzeby działań marketingowych np.: kurtki, polary, bluzy dresowe, koce, powerbanki itp.

ZIELMAN Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra

Studenci Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego wraz z zielonogórskim biurem Polskiego Czerwonego Krzyża zorganizowali Wielką Zbiórkę Darów dla Mieszkańców Ukrainy. Zbiórka zorganizowana została na kampusie uniwersyteckim. Zapotrzebowanie na pomoc się nie zmniejsza, dlatego na stronie www regularnie publikowana jest lista potrzeb.

Więcej informacji: https://www.infoserwis.uz.zgora.pl/index.php?wielka-zbiorka-darow-dla-mieszkacow-ukrainy-na-uz-nadal-trwa

WCSS Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe, Politechnika Wrocławska, Wrocław

Politechnika Wrocławska także założyła specjalną stronę, gdzie można zgłosić się zarówno z pomocą, jak i po pomoc. Wsparcie podzielono na kilka działów, m.in. pomoc na uczelni, pomoc psychologiczna i medyczna, pomoc niepełnosprawnym, pomoc prawna, oferty pracy, najczęściej zadawane pytania czy przydatne zwroty językowe. Chętni mogą zgłosić się także na wolontariat i wesprzeć zbiórkę darów.

Więcej informacji: https://pwr.edu.pl/solidarni-z-ukraina

Gabriela Jelonek

Kategorie
#Ludzie: 3 pytania do

Pionier czerpie pełnymi garściami z nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych

Z dr. hab. inż. Robertem Suszyńskim o wyzwaniach cyfrowych dla nauki, a także… spoglądaniu w niebo, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska.

Magdalena Baranowska-Szczepańska (M.B-S.): Z Radą Konsorcjum PIONIER jest Pan związany od samego początku. Czy z perspektywy minionych lat można dziś powiedzieć, że rola nauki w tworzeniu e-infrastruktury i w efektywnym zarządzaniu jej zasobami będzie większa niż była dotychczas?

Robert Suszyński (R.S.) : –Oczywiście tak, należy pamiętać o tym, że sieć PIONIER jest infrastrukturą teleinformatyczną dedykowaną dla środowiska naukowo-akademickiego Polski, zbudowaną, aby wspomagać rozwój nauki. Już w założeniach, a później od początku jej budowy, tworzona była jako sieć naukowo-badawcza. Infrastruktura ta miała służyć głównie rozwojowi projektów naukowych, kreować i wspierać nowe pomysły i badania. Jednocześnie sieć PIONIER czerpie pełnymi garściami z nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych. Przez cały czas istnienia PIONIERA, jesteśmy w czołówce technologicznej Polski, Europy i świata, implementując najnowsze rozwiązania sprzętowe i programowe w naszej sieci.

Często żartujemy z kolegami, że nasza sieć jest tak dobra i tak wydajna, że od czasu do czasu powinniśmy ją na chwilę wyłączyć, żeby przypomnieć i uświadomić użytkownikom o jej istnieniu, ponieważ bezawaryjność i wydajne działanie od wielu lat, stało się normą.

M.B-S.: Według zapewnień Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wdrożenia systemów informatycznych do zdalnego zarządzania, wirtualna rekrutacja czy subwencje wspierające uczelnie, to tylko wierzchołek góry lodowej działań, które objąć powinny wszystkie uczelnie. Co z tego realizowane jest już na Politechnice Koszalińskiej, czy nauka zdalna sprawdziła się podczas pandemii i co czeka nas w najbliższej przyszłości?

R.S.: – Niestety, pandemia wymusiła przejście do trybu nauki i pracy zdalnej, tak samo w Politechnice Koszalińskiej, jaki i we wszystkich innych uczelniach w Polsce. Spowodowało to gwałtowny rozwój nowoczesnych systemów i narzędzi dedykowanych do pracy zdalnej, mobilnego i rozproszonego przetwarzania informacji. Mają one niezaprzeczalne zalety, możemy np. brać udział w naradach, seminariach czy szkoleniach realizowanych w dowolnym miejscu w Polsce czy na świecie, nie opuszczając swojego miejsca pracy. A nasi studenci mogą korzystać z tych nowych narzędzi uczestnicząc wykładach i ćwiczeniach, czerpać z dodatkowych materiałów wzbogacających wiedzę. Niestety, w przypadku laboratoriów i tych form zajęć, podczas których pracujemy na sprzęcie, formy pracy zdalnej są bardzo ograniczone. Także podczas seminariów czy konsultacji kontakt wykładowca student też jest bardzo ważny i praca zdalna ma tutaj swoje istotne ograniczenia. Wiem z własnego doświadczenia, że studenci Politechniki Koszalińskiej z dużą radością i otwartością wrócili do pracy stacjonarnej. Osobiście jestem zwolennikiem zajęć realizowanych w normalnym trybie i wykorzystywania pracy zdalnej jako rozwiązań pomocniczych.

M.B-S.: Jest Pan znawcą i miłośnikiem astronomii. W Koszalinie promuje ją Pan za pośrednictwem ciekawych zajęć w Obserwatorium Astronomicznym dla mieszkańców miasta w każdym wieku. Proszę opowiedzieć, co najciekawszego zauważył Pan na niebie?

R.S.: – Czas pandemii, to czas izolacji i wyobcowania wielu z nas. Obostrzenia i zakazy spowodowały, że mieliśmy ograniczenia udziału w wielu przedsięwzięciach edukacyjnych kulturalnych. Powoli te obostrzenia znikają, zauważam, że spowodowało to masowe zainteresowanie dzieci, młodzieży i dorosłych w uczestniczeniu w zajęciach dodatkowych, otwartych wykładach czy pokazach. Taką ofertę dla mieszkańców Koszalina ma nasze obserwatorium astronomiczne.

Obserwatorium odwiedza wiele grup szkolnych i osób indywidualnych, pragnących usłyszeć nowe informacje o astronomii, obejrzeć ciekawe obiekty na niebie. Wykorzystując dobre warunki pogodowe, w dzień pokazujemy zjawiska na powierzchni Słońca (plamy słoneczne, protuberancje) a wieczorami najciekawsze obiekty zimowego nieba. Wśród obserwowanych obiektów króluje gwiazdozbiór Oriona z jego Wielką Mgławicą, Plejady i gromady kuliste. Ponieważ wkraczamy w okres większej aktywności Słońca, coraz częściej można zaobserwować zjawisko zorzy polarnej również z terenu Polski.

Zapraszam serdecznie do odwiedzenia strony Obserwatorium Astronomicznego w Koszalinie, zapoznania się z jego aktywnością i realizowanymi działaniami:

https://www.facebook.com/ObserwatoriumAstronomiczne

Rozmawiała Magdalena Baranowska-Szczepańska