Kategorie
#Ludzie: Aktualności

TNC na Bałkanach

Tegoroczne TNC – największa i najbardziej prestiżowa konferencja sieci naukowo-akademickich w Europie – zorganizowano pod hasłem „Digital Generations”. Taki też tytuł miał, specjalnie przygotowany na otwarcie imprezy, utwór multimedialny wykonany przez folkowy chór polifonii albańskiej oraz twórców z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. To już ósmy raz, kiedy PCSS występuje w roli głównego partnera technologicznego wydarzenia, wspierając stronę audiowizualną, platformę online, informatyczny i webowy backend wydarzenia.

Gospodarzem TNC23 był RASH, albańska narodowa sieć naukowo-badawcza. Co warto podkreślić, specjalnie zestawiony przy okazji wydarzenia nowy ring 100G do sieci Géant skonfigurowany przy współpracy specjalistów z NORDUnet to infrastruktura, która zostanie w Albanii „na dłużej”.

Tym razem do Tirany zjechało ponad 800 uczestników, specjalistów i menedżerów głównych sieci w Europie, a także organizacje badawcze, uczelnie wyższe i przedstawicieli przemysłu. Poprzez prelekcje wybitnych specjalistów, dyskusje i sesje, uczestnicy TNC dokonują przeglądu najnowszych osiągnięć w obszarze sieci badawczych, tak w dziedzinie technicznej, jak i w zakresie stosowania i zarządzania siecią. Konferencja była szansą na spotkanie wszystkich tych, którzy współpracują w ciągu roku nad wspólnymi projektami badawczymi. To także czas planów i podsumowań, konfrontacji wyników i prezentacji dokonań w obrębie naukowych sieci narodowych.

Konsorcjum PIONIER miało podczas imprezy także swoje dedykowane stoisko, a wszystkie prezentacje sieci PIONIER były w tym roku sygnowane specjalną wersją logotypu, związanego z 20-leciem działalności Konsorcjum. Zaprezentowano najnowsze dokonania w ramach prowadzonych przez Konsorcjum PIONIER projektów badawczych, takich jak: PIONIER-Q, PIONIER- LAB, PL-5G, PRACE-LAB, EuroHPC PL oraz KMD. Prowadzono także specjalnie przygotowane na tę okazję demonstracje, m.in. aparaturę do kompleksowej analizy, generowania i symulowania ruchu sieciowego z szybkością 800Gb/s z użyciem urządzenia Spirent TestCenter B2, posiadającego cztery interfejsy, mogące pracować w trybach 1x800GE, 2x400GE lub 8x100GE. System pozwala na diagnostykę oraz modelowanie i emulację protokołów sieciowych stosowanych zarówno w centrach danych, jak i sieciach operatorskich, dzięki temu możliwe jest prowadzenie wszechstronnych i kompleksowych pomiarów wydajnościowych najnowocześniejszych urządzeń sieciowych. Zaprezentowano także dokonania projektu NLPQT, będącego systemem dystrybucji Nośnej Optycznej. Celem prezentacji było przesyłanie poprzez łącza światłowodowe ultrastabilnego lasera. Sygnał ten może być wykorzystywany między innymi do porównywania zegarów optycznych. System jest następnym krokiem w transmisji i dystrybucji precyzyjnych sygnałów częstotliwości poprzez sieć światłowodową.

Przedstawiciele Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego brali także udział w sesjach, prezentując realizowane w polskim środowisku projekty i usługi. Maciej Brzeźniak oraz Mikołaj Dobski wzięli udział w panelu „All Data Big & Small”, prezentując wyniki projektu KMD (Krajowy Magazyn Danych) koordynowanego przez PCSS. W sesji zatytułowanej „The doctor will see you now” prezentację dotyczącą aktywnego i zdrowego starzenia się z wykorzystaniem usługi „Safe-home” przybliżył Michał Kosiedowski. Z kolei Mikołaj Dobski wziął udział w sesji demonstracyjnej, prezentując zautomatyzowane narzędzie do analizy złośliwego oprogramowania przeznaczone dla zespołów CSIRT/CERT. Podczas sesji plenarnej, dotyczącej technologii kwantowej, Piotr Rydlichowski przedstawił prezentację „Aktywności związane z kwantowym Internetem w Sieciach NREN”.

W przyszłym roku TNC zaprasza do stolicy francuskiej Bretanii. I tym razem pod niebiesko-biało-czerwoną flagą pojawi się ponownie stoisko polskich inżynierów z sieci PIONIER, dla których jest to także bardzo dobra okazja do zaznaczenia swoich corocznych osiągnięć i wdrożeń. Zapraszamy do Rennes!

Damian Niemir

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

Wrzesień z jubileuszem PIONIERa

12 września 2023 r., w głównej siedzibie PCSS przy ul. Jana Pawła II 10 w Poznaniu, odbędzie się konferencja „PIONIER e-Infrastructure Summit 2023”, która będzie połączona z obchodami 20-lecia Konsorcjum PIONIER oraz 30-leciem Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. Już teraz serdecznie zapraszamy przedstawicieli wszystkich jednostek wiodących Konsorcjum PIONIER na to uroczyste wydarzenie.

„PIONIER e-Infrastructure Summit” planowane jest jako cykliczne spotkanie społeczności skupionej wokół Konsorcjum PIONIER, twórcy sieci Polskiego Internetu Optycznego, które od dwudziestu lat tworzy nowoczesną infrastrukturę teleinformatyczną dla polskiego środowiska akademickiego i naukowego. Tematyka spotkania nawiązywać będzie zarówno do historycznego ujęcia budowy rozwiązań sieciowych, jak i współczesnych aspektów ekosystemu usług, technologii ale i użytkowników PIONIERA – tak w Polsce, jak i za granicą, gdzie Polski Internet Optyczny jest ważnym elementem międzynarodowej e-infrastruktury badawczej, sieciowej i obliczeniowej.

Tegoroczną konferencję rozpocznie o godz. 9:00 okolicznościowe otwarte posiedzenie Rady Konsorcjum PIONIER i Klubu PIONIERa, skupione na temacie „Przeszłość dla przyszłości PIONIERa”. Kolejne trzy zaplanowane sesje plenarne spotkania wypełnią tematy rozwoju e-infrastruktury cyfrowej i jej oferta dla nauki, zaawansowane scenariusze dziedzinowego wykorzystania potencjału PIONIERa oraz systemy przechowywania danych i dostęp do nich w bezpiecznej i uniwersalnej infrastrukturze PIONIERa. Będzie to okazja to zaprezentowania zarówno projektów PIONIERa, jak i aktualnych inwestycji Miejskich Sieci Komputerowych. Wydarzenie, które zorientowane jest na dorobek dwóch dekad sieci PIONIER zarysuje także mocno wyzwania stojące przed członkami Konsorcjum w obliczu aktualnych inwestycji projektowych, rozwoju nowych technologii i zmieniającej się geopolityki. Jednodniowa konferencja w czterech sesjach przekrojowo ujmie ofertę, interdyscyplinarny potencjał nowoczesnej sieci, a także aktualny rozwój usług bazujący na Polskim Internecie Optycznym.

Wieczorne spotkanie zakończy się w poznańskim Zamku Królewskim na Górze Przemysła.

Specjalne zaproszenia na tegoroczną edycję konferencji będą rozsyłane już niebawem.

Damian Niemir

Kategorie
Wstępniak

Czas lata

Czas lata. Trudno tego nie zauważyć, patrząc na egzotyczne temperatury za oknem, zaplanowane urlopy i wakacyjne plany. To także nasz, newsletterowy, ostatni odcinek przed wakacjami!

…ten powakacyjny będzie już całkiem… jubileuszowy, bo przecież wielkimi krokami zbliża się świętowanie naszego dwudziestego roku działalności Konsorcjum! W naszym newsletterze już teraz uchylamy rąbka programu obchodów. Ale nie zabraknie także typowo letniej podróży wakacyjnej śladami naszej sieci PIONIER, jubileuszowego klimatu obchodów 30-lecia Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej, relacji z gorącej Albanii, gdzie odbyła się ostatnia konferencja TNC23 i zaproszeń na szkolenia zaplanowane w wakacje. Na wakacyjną lekturę wybraliśmy opublikowaną niedawno nową wersję Kompendium GÉANT, a w Atlasie PIONIERA ląduje mapa Laboratorium Usług Chmurowych. Gdyby jednak ktoś chciał dowiedzieć się więcej na czym polega ta unikalna inwestycja w ramach projektu PIONIER-LAB – zamieszczamy także specjalny artykuł z opisem platformy. A w ramach telewizyjnych sylwetek PIONIERA – Seweryn Niemiec, który „jest autorem swoich filmów w pełnym tego słowa znaczeniu – sam realizuje światło i zdjęcia, sam montuje obraz i dźwięk”.

„Wszystko ma swój czas”, cytując biblijną księgę Koheleta. Mimo że czas lata to z reguły ciepły i radosny okres, w naszym newsletterze jest także miejsce na pożegnanie. Na początku czerwca z naszej społeczności odszedł śp. Mścisław Nakonieczny, były dyrektor Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej i współautor programu PIONIER. Miałem okazję poznać tego niezwykłego człowieka i wizjonera. PIONIER z Wybrzeża, tak nazwaliśmy w 2009 wywiad z Nim w drukowanym PIONIER Magazine. Wspomnienie o jego marzeniach i dorobku nie mogło więc się nie znaleźć w naszym PIONIER News. Będziemy o Nim pamiętać.

Czas lata. Miejmy nadzieję – dobry czas dla odpoczywających, spokojniejszy czas dla czuwających nad infrastrukturą, intensywny czas dla realizujących projekty, czas relaksu dla czytelników naszego newslettera. A po wakacjach – dobry czas na wspólne, jubileuszowe spotkania! Do zobaczenia!

Miłej lektury,
Damian Niemir

P.S. Kolejny numer newslettera ukaże się 6 września. Będzie to wydanie specjalne.

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

30 lat minęło, czyli rocznica powołania CI TASK

Konferencja w Gdańsku obfitowała w liczne wystąpienia przedstawicieli nauki, w szczególności tych związanych z obliczeniami wielkoskalowymi, podkreślając istotną rolę komputerów dużej mocy w codziennej pracy badaczy i potwierdzając potrzebę sukcesywnego zwiększania mocy obliczeniowej. Wydarzenie było też okazją do wymiany poglądów i budowania współpracy.

 

Konferencję rozpoczął prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk – Dyrektor CI TASK. Uczestnicy minutą ciszy uczcili pamięć śp. Mścisława Nakoniecznego – wcześniej wieloletniego Dyrektora CI TASK.

Podczas konferencji zaproszeni goście mieli też okazję zwiedzić nowy obiekt CI TASK. Konferencja odbyła się bowiem w nowym obiekcie CK STOS, w skład którego – poza nową siedzibą – wchodzi nowoczesna serwerownia mieszcząca zasoby sieciowe oraz obliczeniowe. Budynek wkomponowany został w przyległe malownicze wzgórze – Górę Wodociągową (dawniej Szubieniczną) stając się trwałym elementem krajobrazu; jedna z jego sal zwana jest „bunkrem”. Ciekawostką jest, że nieopodal, prawie nad szczytem wzniesienia, przebiega jedna z linii światłowodowych sieci PIONIER w postaci kabla OPGW zawieszonego na konstrukcji linii wysokiego napięcia.

W drugim dniu konferencji odbyło się posiedzenie Rady Konsorcjum PIONIER. Członkowie RKP złożyli na cmentarzu pokłon śp. Mścisławowi Nakoniecznemu.

Krzysztof Kołat

Kategorie
#Technologie: Atlas PIONIERa

Laboratorium nr 5

Dziś mamy dla Czytelników kolejną mapę ważnych inwestycji laboratoryjnych projektu PIONIER-LAB. Mapka Laboratorium Usług Chmurowych jest do pobrania i druku w dobrej jakości.

Mapkę można pobrać, wydrukować i zawiesić w swoim biurze albo prezentować podczas spotkań. Kolejna mapka już w przyszłym numerze.

Pobierz (PDF, 2,13MB):

Damian Niemir, Maciej Rutkowski

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

Odszedł PIONIER z Wybrzeża

Śp. Mścisław Nakonieczny był dyrektorem Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej od jej początku aż do przejścia na emeryturę (1994-2015). Wraz z zespołem TASKu przez wiele lat budował infrastrukturę informatyczną nauki na wybrzeżu: sieć trójmiejską i coraz to silniejsze komputery dużej mocy, oferując te usługi środowisku naukowemu. Z wielkim entuzjazmem włączył się w budowę infrastruktury informatycznej nauki w wymiarze krajowym. Zaangażował się w budowę pierwszej polskiej sieci szerokopasmowej nauki o nazwie POL-34 i w rozwój jej usług. Był współautorem programu „PIONIER: Polski Internet Optyczny – Zaawansowane Aplikacje, Usługi i Technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego”. 

W wywiadzie do PIONIER magazine 1(02)2009 tak wspomina ten czas: Nasza aktywność w sieci POL-34 sprawiła, że zostałem zaproszony do współpracy nad pomysłem PIONIERa, notabene wraz z dr. Stanisławem Starzakiem z Łodzi. Pamiętam ostatnie posiedzenie w Warszawie, gdzie miała zapaść decyzja odnośnie PIONIERa. Wszystko wskazywało na to, że PIONIERa nie będzie, ale ostatecznie, po długiej dyskusji, zakończyło się dobrze. A wszystko dzięki temu, że dzień wcześniej byłem w Licheniu i dałem na mszę za powodzenie PIONIERa.

Śp. Mścisław Nakonieczny był też członkiem Środowiskowego Zespołu Negocjacyjnego, którego zadaniem było prowadzenie negocjacji z operatorami telekomunikacyjnymi, z którymi w partnerstwie chcieliśmy budować sieć PIONIER. We wspomnianym wywiadzie tak to skomentował: Po zatwierdzeniu programu okazało się, że nie mamy z kim współinwestować. Wszystkie firmy, z którymi planowaliśmy współpracę w zakresie budowy sieci, wycofały się. Wtedy pojawił się TELBANK. I mieliśmy to szczęście, że prezesem okazał się mój kolega. TELBANK miał już dość dużo traktów światłowodowych położonych na terenie kraju i chętnie wszedł we współpracę z PIONIERem.

Od 2012 roku wraz z zespołem TASKu, uczestniczył w realizacji wielu projektów o charakterze badawczo-rozwojowym, wynikiem których były usługi udostępniane w sieci PIONIER. Jednym z najważniejszych takich projektów był projekt „Platforma Obsługi Nauki PLATON – Etap I: Kontener usług wspólnych”, w ramach którego zespół TASKu, pod kierunkiem śp. Mścisława Nakoniecznego, był odpowiedzialny za realizacje usługi wideokonferencji.

Miał wiele zainteresowań i marzeń. Łączyły się one często z jego pracą zawodową. Na początku 2009 roku tak mówił o jednym z nich: Marzenie, które uda mi się, mam nadzieję, zrealizować w najbliższej przyszłości, to jeden nod z żaglem (jacht badawczy, wyposażony w aparaturę do monitorowania zasięgu bezprzewodowego Internetu, przyp. red.), który będzie penetrował Bałtyk w poszukiwaniu Internetu.

Marzenie to udało Mu się zrealizować już w 2009 roku. W 2011 roku członkowie Rady Konsorcjum PIONIER, biorący udział w konferencji INFOBAZY 2011, wzięli udział w rejsie właśnie tym „nodem” z Sopotu do ujścia Wisły i do bazy żeglarskiej w Górkach Zachodnich. W rejsie tym „kapitan TASKu” stanął za sterem.

Śp. Mścisław Nakonieczny był znany i lubiany. Jego charakterystyczną cechą było mówienie prosto z mostu tego co myślał. Nikt się nie obrażał, bo mówił to Mścisław. Będzie nam Go brakowało nie tylko w klubie PIONIERów.

Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie.

Maciej Stroiński

Kategorie
#Technologie: Aktualności

Kompendium GÉANT

PCSS, jako operator sieci PIONIER, co roku dostarcza zagregowanych danych do tego raportu. Są to między innymi informacje dotyczące rodzajów i ilości połączeń zagranicznych sieci PIONIER, sumarycznej liczby dołączonych jednostek danego typu, oferowanych usług czy ruchu sieciowego. Na podstawie tych danych autorzy kompendium przygotowują zbiorcze statystyki w odniesieniu do środowiska sieci dołączonych do GÉANT.

Z uwagi na ogromną różnorodność organizacyjną oraz sposoby finansowania sieci krajowych, a także indywidualne podejście do ochrony pewnych informacji technicznych i organizacyjnych nie zawsze możliwe jest dostarczenie precyzyjnych danych lub ich jednoznaczne porównanie. Stąd można zauważyć, że w niektórych zestawieniach tego opracowania część sieci krajowych jest nieobecna, włączając w to sieć PIONIER. W sumie, w kompendium z roku 2022, dane uwzględniają 40 z 43 sieci krajowych, w postaci zagregowanej lub szczegółowych odpowiedzi. Kompendium dodaje także dane z innych raportów czy opracowań GÉANT.

Na rysunku przedstawiono przykładowe zestawienie z kompendium łącznego ruchu dla sieci krajowych w latach 2020 – 2022.

Dane do kompendium o polskiej sieci PCSS pozyskuje m.in. z kwestionariusza, który co roku przesyłany jest do konsorcjantów sieci PIONIER. Szczegółowy formularz pozwala na wprowadzenie informacji z dokładnością do pojedynczej dołączonej do sieci miejskiej jednostki. Dodatkowo pozyskiwane informacje są wykorzystane również na potrzeby rozwoju sieci PIONIER. W tym w szczególności na planowanie i rozwój przyłączy oraz współpracę z jednostkami publicznymi. Pozostałe informacje w kompendium pochodzą z raportów sieci PIONIER oraz opracowań własnych.

Szymon Trocha

Kategorie
#Technologie: Szlakiem PIONIERa

Letnia podróż PIONIERa

I tak jak w przypadku drogi 66, PIONIER to kilka tysięcy kilometrów podróży obfitującej w całe spektrum wrażeń.

Linie światłowodowe PIONIERa przebiegają przez duże aglomeracje miejskie, gdzie zlokalizowane są ośrodki akademickie, ale też wiele innych malowniczych miast, miasteczek i wiosek, mijając niezwykłe krajobrazy, czy pokonując niezliczone rzeki i rzeczki, zagłębiając się w liczne na swej trasie lasy, puszcze i parki przybliżając nam piękno otaczającej przyrody – jednym słowem, jesteśmy na szlaku – szlaku PIONIERa.

Tu trochę statystyk. PIONIER, rzecz jasna, jest we wszystkich regionach Polski – przebiega przez obszary niemal połowy powiatów kraju, obejmując zasięgiem 445 gmin. W zasięgu sieci PIONIER znajdują się obszary ponad 40% nadleśnictw z ogólnej ich liczby 430. Częścią kompleksów leśnych są parki, najcenniejsze przyrodniczo obszary kraju – PIONIER przebiega przez tereny 5 narodowych oraz 30 krajobrazowych takich parków, a także liczne obszary chronionego krajobrazu (83). Na trasie napotykamy też rezerwaty przyrody, w które bądź to zagłębiają się linie światłowodowe bądź to przebiegają w niedalekim sąsiedztwie. Pokonujemy  liczne cieki wodne – niemal 360 rzek, w tym najkrótszą Klonownicę, łączącą jeziora Necko i Białe w Augustowie, po największe Odrę i Wisłę – królową polskich rzek, przekraczając ją kilkukrotnie, m.in. w Krakowie, Puławach czy Warszawie.

Rozciągnięta na całą Polskę sieć linii światłowodowych PIONIERa stanowi swoisty ekosystem zanurzony w otaczającym krajobrazie, zaglądając w liczne ciekawe miejsca – Łańcut ze swą perłą architektoniczną – Zamkiem Lubomirskich i Potockich. Cicha przystań Krasnogrudy z Dworkiem Czesława Miłosza, do którego po dnie jeziora dociera akademicki  “światłowód” z urokliwych Hołn Mejera. Historyczne ‘Wrota Warmii’ z ‘Aleją Biskupów‘ w Bałdach pod Olsztynem. Wieżycę – najwyższe wzniesienie Niżu Polskiego czy park krajobrazowy Dolnej Odry.

Można wymieniać bez końca, choć sama już liczba mijanych miejsc i obszarów, przez które przebiegają linie światłowodowe sieci PIONIER jest imponująca, a ich walory, często bezcenne, mogą stanowić istotną bazę wielu interesujących badań w różnych dyscyplinach nauki.

W kolejnych odsłonach nowego cyklu, który dziś prezentujemy, części z Państwa odkrywać będziemy te miejsca, innych zachęcamy do dzielenia się informacjami o znanych sobie czy ulubionych miejscówkach.

Nie bez przyczyny tekst ten publikujemy w ostatnim, przedwakacyjnym numerze newslettera, prowokując trochę naszą społeczność do współtworzenia kolejnych wydań i przesyłania opisów miejsc ciekawych czy ważnych z indywidualnej perspektywy, a znajdujących się na trasie bądź w sąsiedztwie linii światłowodowych PIONIERa; nie tylko we własnej, znanej sobie okolicy, ale wszędzie tam gdzie zawiodą nas prywatne czy zawodowe względy.

Wakacyjne wojaże sprzyjać będą zapewne potrzebie dzielenia się wrażeniami z podróży. Pozdrawiamy, życząc szerokiej drogi!

Krzysztof Kołat

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

Szkolenia międzynarodowe w lipcu i sierpniu 2023

Dla przejrzystości zaznaczyliśmy wszystko w rozpisce.  W ramach szeregu współprac EOSC i Internet2 w wakacje odbywają się różne międzynarodowe szkolenia, webinaria i kursy, które przedstawiamy poniżej.

Kategorie
#Technologie: Projekty PIONIERa

Laboratorium Usług Chmurowych, czyli piąty element PIONIER-LAB

Równolegle do zadań badawczych, laboratorium udostępnia usługi chmurowe opracowane w ramach laboratorium dla pozostałych labów i aktywności projektu. Wykorzystanie rozległej i szerokopasmowej sieci optycznej pozwala na dostarczenie mocy obliczeniowej, przestrzeni przechowywania oraz narzędzi dla przetwarzania i analityki danych, w skali odpowiednio dużej do charakteru badań prowadzonych w laboratoriach PIONIER-LAB.

Głównym celem Laboratorium Usług Chmurowych jest opracowanie innowacyjnych rozwiązań umożliwiających budowanie i udostępnianie niezawodnych, skalowalnych i efektywnych ekonomicznie platform chmurowych dla przetwarzania, przechowywania i analityki danych (ang. Platform as a Service).

Dodatkowo w tym labie badamy i opracowujemy mechanizmy dla zapewnienia wysokiej niezawodności usług i aplikacji uruchamianych na rozproszonej platformie chmurowej. Badanie stosowalności i ocena użyteczności tzw. systemów kontrolowanych programowo, w tym sieci (ang. SDN: Software Defined Networking) oraz systemów pamięci masowej (ang. SDS: Software Defined Storage) pozwala na elastyczne zarządzania infrastrukturą chmurową. Tym samym zapewnia to wysoką wydajność, efektywność ekonomiczną i niezawodność przetwarzania oraz przechowywania danych.

Opracowywane są też podejścia i dobre praktyki z projektowania, skalowania i zarządzania rozproszoną infrastrukturą chmurową i platformami chmurowymi, po to, aby zapewnić niezawodność, skalowalność i efektywność ekonomiczną.

Usługi dostępne w Labie 5 to m.in. maszyna wirtualna, czyli niewielkie środowisko bardzo dobrze sprawdza się jako środowisko testowe i na potrzeby laboratoriów. Z kolei usługa aplikacyjna jest rozszerzeniem usługi maszyna wirtualna o możliwość skorzystania ze zbioru aplikacji naukowych, a także z aplikacji instalowanych dla konkretnej grupy użytkowników na ich żądanie.

W labie zapewniane jest też środowisko chmurowe, integracja usług zewnętrznych czy obiektowy system składowania danych. Technologia ta znakomicie nadaje się do strumieniowego udostępniania materiałów dźwiękowych lub wideo czy archiwizacji, backupu i odzyskiwania danych po awarii.

Laboratorium Usług Chmurowych to też platforma kubernetes, czyli udostępnienie infrastruktury PaaS na potrzeby zbudowania wirtualnego środowiska pracy. Lab wspiera również obliczenia dużej skali, co pomaga w budowaniu środowisk przetwarzania, na które składają się środowisko chmurowe i komputerów dużej mocy.

Opr. Gabriela Jelonek, Mirosław Kupczyk