Kategorie
#Technologie: Projekty PIONIERa

KMD4EOSC – Krajowy Magazyn Danych

Przechowywanie danych należy rozumieć jako szereg usług wspierających repozytoria danych dla zespołów badawczych, wsparcie użytkowników dla metod FAIR (Findability, Accessibility, Interoperability and Reuse) udostępnianych zasobów cyfrowych.

Projekt uzyskał najwyższą notę spośród wszystkich uruchomionych w ramach ostatniego konkursu OPI (Ośrodek Przetwarzania Informacji) z Polskiej Mapy Infrastruktur Badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Koncentrujemy się na wsparciu społeczności naukowej w stale rosnącej liczbie danych oraz realizacji założeń idei FAIR Data, poprzez budowę krajowego węzła EOSC połączonego w federacyjnym środowisku europejskim z węzłem Komisji Europejskiej EOSC EU NODE oraz innymi węzłami narodowymi krajów członkowskich EU. Platforma KMD4EOSC będzie zatem rozwinięciem Krajowego Magazynu o aspekty otwartego dostępu do danych i meta-danych oraz dostosowaniem do wymagań, dotyczących zarządzania danymi dla otwartej nauki, doprecyzowanych w ostatnich latach przez organizacje finansujące granty naukowe oraz projekty krajowe i międzynarodowe (MNiSW, NCN, NCBR oraz KE).

Głównymi odbiorcami projektu są wszystkie jednostki, zarówno naukowe, publiczne oraz podmioty gospodarcze, borykające się z problemem nie tylko składowania dużych ilości danych, ale również ich eksploracją, analizą i efektywnym przetwarzaniem. Z tego względu zastosowano również podejście AI z modelami, które umożliwią efektywną analizę dużych ilości danych.

Za realizację projektu odpowiedzialne jest konsorcjum 11 jednostek, w skład którego wchodzą:

– Instytut Chemii Bioorganicznej PAN – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (lider projektu),

– Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet,

– Politechnika Gdańska, Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej,

– Politechnika Wrocławska,

– Politechnika Częstochowska,

– Politechnika Białostocka,

– Politechnika Świętokrzyska,

– Politechnika Łódzka,

– Narodowe Centrum Badań Jądrowych,

– Uniwersytet Warszawski, ICM

– Uniwersytet Zielonogórski.

O tym, jak ważne jest tworzenie w Europie krajowych węzłów mówi przedstawiciel Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego (główny wykonawca zbudowanego węzła europejskiego EOSC EU Node), dr inż. Norbert Meyer: – Pierwszym węzłem EOSC w federacji europejskiej jest EOSC EU NODE Komisji Europejskiej, który stanowić będzie element wzorcowy dla obecnie wdrażanych 13 węzłów krajowych i tematycznych, m.in. w Polsce. Zadeklarowaliśmy jako KMD4EOSC budowę rozproszonego węzła w wyżej wymienionych jednostkach. Usługi KMD4EOSC są także platformą wymienioną w polityce MNiSW, określającej wdrożenie zasad otwartej nauki w Polsce.

Donata Sikorska

Kategorie
#Ludzie: 3 pytania do

Trzy kroki

Związany z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym od 2009 roku, od 2019 pełnił funkcję kierownika Pionu Usług Sieciowych, a od lipca 2023 do września 2024 roku był zastępcą Pełnomocnika ds. PCSS. W ostatnim kwartale 2024 r. jednoosobowo pełnił obowiązki Pełnomocnika, prowadząc działania związane z reorganizacją i rozwojem Centrum. Posiada wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu infrastrukturą naukową, projektami badawczo-rozwojowymi oraz współpracy z sektorem biznesowym.

W wyniku przeprowadzonego konkursu, Dyrektor Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, dr hab. Luiza Handschuh, prof. ICHB PAN, podjęła decyzję o powierzeniu mu tej strategicznej roli. Nowy Pełnomocnik koncentruje się na umacnianiu pozycji PCSS jako lidera technologii i innowacji, rozwijaniu współpracy z krajowymi oraz międzynarodowymi partnerami oraz optymalizacji struktury organizacyjnej w celu lepszego wykorzystania zasobów Centrum.

Z Robertem Pękalem, m.in. o planach rozwoju Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego oraz najważniejszych działaniach w ramach Konsorcjum PIONIER, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska.

M.B.-S.: Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe ma prawie 32-letnie doświadczenie. Kilka tygodni temu objął Pan fotel Pełnomocnika Dyrektora ds. PCSS. Jakie są Pana strategiczne cele na najbliższy rok?

 Robert Pękal: – Podzieliłem je na trzy kluczowe obszary: finansowe, strukturalne i komunikacyjne. Najważniejszym priorytetem jest zwiększenie stabilności finansowej poprzez dywersyfikację źródeł dochodów, rozwój współpracy z sektorem komercyjnym i optymalizację kosztów operacyjnych. Planujemy lepsze wykorzystanie zasobów, wdrażanie energooszczędnych rozwiązań oraz zwiększenie udziału w międzynarodowych projektach badawczo-rozwojowych.

W zakresie struktury organizacyjnej chcemy poprawić współpracę między zespołami i wdrożyć elastyczny model zarządzania. Naszym celem jest także zwiększenie inwestycji w rozwój kompetencji pracowników poprzez szkolenia i jasne ścieżki kariery. W obszarze komunikacji skupimy się na poprawie wewnętrznej wymiany informacji oraz regularnych raportach o stanie projektów.

Równocześnie planujemy wzmocnienie globalnej rozpoznawalności PCSS, intensyfikując współpracę z międzynarodowymi partnerami. Chcemy, aby PCSS był postrzegany jako lider innowacji technologicznych w Europie i na świecie. Naszym długofalowym celem jest stworzenie nowoczesnego, dynamicznego ośrodka naukowego, który łączy świat nauki i biznesu, dostarczając przełomowe rozwiązania technologiczne dla społeczeństwa przyszłości. 

 M.B.-S.: W jaki sposób Pan Dyrektor chce osiągnąć te cele?

 R.P.: – Mamy ogromny potencjał i należy go dobrze wykorzystać. PCSS to nie tylko infrastruktura i technologie, ale przede wszystkim ludzie – ich wiedza, zaangażowanie i umiejętność tworzenia nowoczesnych rozwiązań stanowią fundament naszego sukcesu. To dzięki pasji, charakterowi i sile zespołu wszystkich pracowników Centrum osiągamy kolejne przełomowe wyniki, wdrażamy nowatorskie technologie i budujemy przyszłość cyfrowej nauki oraz innowacyjnej gospodarki.

Wszystkiego zdradzać nie mogę, ale na pewno mogę powiedzieć, że kluczowym działaniem na nadchodzące lata będzie intensyfikacja współpracy z sektorem prywatnym oraz wzrost liczby projektów komercyjnych. Nasza infrastruktura i doświadczenie pozwalają na realne wsparcie dla biznesu, a technologie opracowane w PCSS mogą napędzać rozwój nowoczesnej gospodarki cyfrowej. W tym celu rozbudowujemy sieć sprzedażową naszych rozwiązań technologicznych, zwiększając ich dostępność i skuteczność wdrożeń.

Naszym priorytetem jest komercjalizacja innowacji oraz maksymalne wykorzystanie infrastruktury PCSS tak, aby nauka, przemysł i administracja mogły korzystać z najnowocześniejszych rozwiązań w zakresie przetwarzania danych, obliczeń wysokiej mocy oraz usług chmurowych.

Pasja, Charakter, Siła, Sukces – to wartości, które napędzają PCSS i będą kluczowe dla realizacji naszej strategii na nadchodzące lata. Wierzymy, że przyszłość technologii zależy od ludzi, którzy ją tworzą – a w PCSS mamy najlepszych specjalistów gotowych na nowe wyzwania! .

M.B-S.: PCSS jest członkiem Konsorcjum PIONIER. Najważniejszą misją PIONIERa jest obsługa środowiska naukowego, ale nie tylko. Początek roku to zwykle czas rozmów na temat wizji rozwoju, a zatem proszę powiedzieć o najważniejszych planach dotyczących działania Centrum w ramach Konsorcjum.

 R.P.: – PCSS, jako kluczowy członek Konsorcjum PIONIER, koncentruje się na świadczeniu zaawansowanych usług cyfrowych opartych na zrealizowanych projektach, dostosowanych do rosnących potrzeb środowiska naukowego i przemysłowego. PIONIER, jako fundament polskiej infrastruktury naukowej, zapewnia bezpieczne i wydajne połączenia optyczne o dużej przepustowości do wszystkich Jednostek Wiodących, tworząc wraz z zasobami ośrodków KDM bezpieczne i wydajne środowisko obliczeniowe, umożliwiając prowadzenie badań na światowym poziomie. W 2025 roku PCSS planuje zwiększenie wykorzystania istniejących usług sieciowych i chmurowych, które powstały w ramach zakończonych projektów POIR, maksymalizując ich potencjał i integrację z infrastrukturą PIONIERa. Równocześnie trwają prace nad dalszą rozbudową sieci PIONIER, obejmującą modernizację połączeń optycznych, co pozwoli na obsługę najbardziej wymagających obliczeniowo projektów naukowych i przemysłowych. Dzięki tym działaniom PCSS i PIONIER pozostaną kluczowymi filarami cyfryzacji nauki w Polsce, wspierając rozwój innowacji oraz nowoczesnej gospodarki opartej na danych i zaawansowanych technologiach.

Kategorie
Wstępniak

Na linii PIONIERa

Przedwiośnie wdziera się z każdym dniem coraz intensywniej i z pewnością ma wpływ na plany, które wielu z Państwa snuje już na nadchodzącą wiosnę i lato. My dla Państwa – dwa dni przed końcem lutego – przygotowaliśmy pakiet informacji i danych, które serdecznie polecamy!

Zaczniemy podsumowaniem ubiegłego roku w raporcie rocznym z eksploatacji sieci PIONIER. Miło nam poinformować, że w minionym roku, łączna dostępność sieci PIONER dla sieci zarządzanych przez poszczególne Jednostki Wiodące (MAN) po raz kolejny osiągnęła bardzo wysoki poziom i wyniosła 100 procent.

Mamy dla Państwa także krótką rozmowę z Robertem Pękalem, który od kilku tygodni jest nowym Pełnomocnikiem Dyrektora ds. PCSS.

Piszemy również o projekcie, który uzyskał najwyższą notę, wśród wszystkich uruchomionych w ramach ostatniego konkursu OPI z Polskiej Mapy Infrastruktur Badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Za jego realizację odpowiedzialne jest konsorcjum 11 jednostek!

W rubryce “Proszę Państwa, oto MAN” prezentujemy dziś Miejską Sieć Komputerową BIAMAN, która od 1994 roku działa w Białymstoku.

Dr inż. Maciej Miłostan przygotował dziś kolejny interesujący i bardzo pomocny artykuł z serii cyberbezpieczeństwa. Jak zwykle mamy także dla naszych Czytelników zestaw szkoleń  i konferencji, w których warto uczestniczyć.

 

Z życzeniami miłej lektury,

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Kategorie
#Technologie: PIONIER w liczbach

Statystyki PIONIERa

W sieci PIONIER działają obecnie trzy optyczne systemy transmisyjne uruchomione na oddzielnych parach włókien światłowodowych. Najnowsza infrastruktura transmisyjna została zbudowana w ramach projektu PIONIER‑LAB (2023 rok).

System transmisyjny 1200/800/200 Gbps zbudowany został w oparciu o urządzenia ADVA FSP3000C Cloud Connect i łączy 22 ośrodki akademickie (w tym 5 ośrodków Komputerów Dużej Mocy) wraz z odgałęzieniami do granic państwa. System obsługuje funkcjonalność colorless, directionless, contentionless (CDC) oraz gridless, umożliwiając transmisję sygnałów o różnej przepływności i różnych wielowartościowych formatach modulacji, oferując dla sygnałów pasmo ponad 4,9 THz.

W ośrodkach KDM wykorzystywane są przełączniki Juniper MX304 oraz PTX10001-36MR wyposażone w interfejsy pracujące z prędkościami 10 Gbps, 100 Gbps oraz 400 Gbps. Węzły sieci MAN wyposażone są w urządzenia Juniper MX304. Połączenia między węzłami znajdującymi się w centrach KDM realizowane są jako wielokrotność interfejsów 400 GE (agregacja). Połączenia pomiędzy węzłami zlokalizowanymi w sieciach MAN wykorzystują interfejsy 100 GE.

Bezprzerwową pracę urządzeń aktywnych zapewnia system zasilania gwarantowanego z redundancją poszczególnych elementów (N+1), oparty o dedykowane siłownie prądu stałego (48VDC), UPSy lub Invertery i agregaty prądotwórcze. System zasilania uwzględnia również monitoring akumulatorów (w trybie ciągłym 24/7) wraz z automatycznym powiadamianiem w przypadku wykrycia uszkodzeń.

Nie bez znaczenia, dla zapewnienia ciągłości i możliwości usługowych sieci PIONIER, jest bezpośredni dostęp do zasobów w kilku znaczących punktach wymiany ruchu w kraju i za granicą:

  • Amsterdam, AMS-IX (100 Gbps) oraz GLIF (10 Gbps),
  • Frankfurt n/Menem: DE-CIX (100 Gbps),
  • Genewa: CERN (100 Gbps),
  • Warszawa: PLIX (4×10 Gbps).

Połączenia sieci PIONIER na granicach kraju umożliwiają nawiązanie bezpośredniej łączności z sieciami naukowymi krajów ościennych:

  • Czechy (Cieszyn), CESNET (10 Gbps) wraz z połączeniem do ACOnet (1 Gbps),
  • Słowacja (Zwardoń), SANET (10 Gbps),
  • Litwa (Ogrodniki), LITNET (10 Gbps),
  • Białoruś (Kuźnica), BASNET (10 Gbps),
  • Ukraina (Hrebenne), URAN (10 Gbps) i UARNET (10 Gbps).

W Hamburgu realizowane są połączenia ze skandynawską siecią NORDUnet (2×10 Gbps) oraz siecią SURFnet (100 Gbps).

Sieć PIONIER połączona jest również z europejską siecią naukową GÉANT. Połączenie realizowane jest w ramach sieci GÉANT, w której oferowane są, między innymi, następujące usługi łączności zagranicznej:

  • GÉANT IP oraz Peering – wymiana ruchu IP w sieci GÉANT pomiędzy sieciami NREN oraz z operatorami i dostawcami treści, łącze podstawowe (100 Gbps) i łącze zapasowe (100 Gbps),
  • GÉANT Plus – dedykowane kanały punkt-punkt na potrzeby projektów (2×10 Gbps),
  • GÉANT World Service (GWS) – dostęp do Internetu światowego, łącze podstawowe (2×10 Gbps) i łącze zapasowe (2×10 Gbps).

W celu zapewnienia dostępu do punktów wymiany ruchu w Europie lub połączeń węzłowych na potrzeby współpracy międzynarodowej, sieć PIONIER korzysta z usług GÉANT Managed Wavelength Service (MWS) oraz GÉANT Spectrum – zestawiono dedykowane kanały optyczne o szybkości n x 100 Gbps pomiędzy siecią PIONIER a węzłami sieci GÉANT w Amsterdamie, Frankfurcie, Genewie i Hamburgu.

Na koniec 2024 roku łączna długość linii światłowodowych Ogólnopolskiej Sieci Optycznej PIONIER wyniosła 9.267 km, z czego:

  • 6.878 km w Polsce,
  • 2.389 km poza granicami kraju.

Wdrożona na bazie tych połączeń technologia DWDM, optymalizacja ruchu sieciowego i dostęp do wielu punktów wymiany ruchu sprawily, że sieć PIONIER pod względem niezawodności i bezpieczeństwa od lat plasuje się w czołówce. W roku 2024 łączna dostępność sieci PIONER dla sieci zarządzanych przez poszczególne Jednostki Wiodące (MAN) po raz kolejny osiągnęła bardzo wysoki poziom i wyniosła 100 %.

W poprzednich latach dostępność kształtowała się w sposób następujący:

2023 99,9998 %
2022 100,0000 %
2021 100,0000 %
2020 99,9995 %
2019 99,9998 %
2018 100,0000 %
2017 99,9994 %
2016 99,9991 %

Zawsze powyżej „pięciu dziewiątek” – „99999”.

Zespół PIONIERa

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

W marcowym garncu szkoleń

Sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, otwarte dane, a może technologie kwantowe? Niezależnie które z obszarów i tematów Państwa interesują, warto sprawdzić zestaw szkoleń i warsztatów zaplanowanych na nadchodzący miesiąc. Część wydarzeń organizowana jest w wersji stacjonarnej, kilka odbędzie się w formie hybrydowej, a niektóre tylko online.

 

 

3 marca
Introduction to Supercomputing, part I
SURF, online

4 marca
Webinar Update OCRE 2024
SURF, online

5 marca
Workshop Guidance Ethics
SURF, online

6 marca
Futures with quantum communication
SURF, online

12-13 marca
CSC Computing Environment, Part 1: Basics
Funet, online

12-13 marca
2nd SIG-TFN meeting
GÉANT (Ispra, Włochy), płatne

19 marca
Network Technologies Workshop
GÉANT, online

19 marca
Using discovery tool data to support institutional strategies and initiatives
online

21 marca
15th SIG-CISS
online

24 marca
Introduction to Supercomputing, part II
SURF, online

25 marca
Introduction to Supercomputing, part III
SURF, online

24-25 marca
SIG-MSP 2025 spring meeting
RENATER (Paryż, Francja)

25 marca
SIG-Procurement: AI in Procurement
online

31 marca – 3 kwietnia
TIIME Unconference – Trust and Internet Identity Meeting Europe
TIIME, (Reading, W. Brytania), płatne

31 marca
Training TRANSITS Essentials
SURF Utrecht, płatne

 

Oprac. Agnieszka Wylegała

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

Kalendarium marcowych konferencji

Na szczególne zainteresowanie zasługują cztery marcowe wydarzenia: GÉANT General Assembly (5-6 marca), które odbędzie się w Poznaniu, a także posiedzenie EOSC Steering Board i EOSC European Tripartite Event zaplanowane na 24 i 25 marca w Krakowie. W stolicy Małopolski odbędzie się także EuroHPC Summit – międzynarodowa konferencja poświęcona europejskim superkomputerom, komputerom kwantowym, sztucznej inteligencji i ich zastosowaniu w badaniach naukowych, przemyśle i nowoczesnych technologiach.

 

3-4 marca
1st OSCARS Annual General Meeting
Rzym, Włochy

5-6 marca
GEANT General Assembly
Poznań

11-12 marca
Open Science Retreat: Artificial Intelligence and Open Science
Lipsk, Niemcy

11-12 marca
Digifest 2025
Birmingham, UK/online

18-20 marca
EuroHPC Summit 2025
Kraków

19 marca
EU Open Data Days 2025
Luksemburg/on-line

25 marca
National Tripartite Event: Poland
Kraków

Oprac. Agnieszka Wylegała

Kategorie
#Ludzie: Aktualności

Parę słów o CTI, czyli współdzieleniu informacji o zagrożeniach

Warto tu jednak zauważyć, że ochrona infrastruktury IT w dużej mierze sprowadza się do działań defensywnych skierowanych na obronę przed znanymi metodami ataków oraz monitoringu kluczowych assetów.

Nowoczesne rozwiązania bezpieczeństwa rozszerzają wprawdzie metody detekcji zagrożeń o analizę behawioralną, dają też możliwości „detonowania” podejrzanych obiektów (plików, linków) w kontrolowanym środowisku i po części możliwość obrony przed nieznanym wprost zagrożeniem. Jednakże i w tym przypadku wyznaczniki złośliwości są w pewnym stopniu określone. A co z zupełnie nowymi technikami ataków? Pytanie skąd możemy pozyskiwać informacje o nowych metodach ataków, nowych strategiach i technikach. W przypadku znanych ataków, doskonałym źródłem informacji jest macierz MITRE ATT&CK[1]. Natomiast do zbieranie informacji o nowych atakach warto zaprząc systemy honeypot, które udają rzeczywiste środowiska, wabiąc adwersarzy i pozyskując szczegółowe informacje o ich aktywności. Pewnym novum są w tej kategorii systemy wykorzystujące w interakcji z użytkownikami mechanizmy sztucznej inteligencji, w szczególności modele językowe[2]. Ponadto, coraz częściej stosowane podejście, to odwzorowanie rzeczywistej infrastruktury w systemach honeypot, a raczej systemach oszukujących adwersarzy (ang. deception grid).

Godną polecenia platformą, umożliwiającą uruchamianie szeregu honeypotów o różnym stopniu interakcji, jest T-Pot[3].

Warto zauważyć, że wszystkie wspomniane na początku systemy bezpieczeństwa dają nam możliwość pozyskiwania informacji o adwersarzach, ale nie dają nam szerszego kontekstu ich aktywności. Remedium jest tu współdzielenie informacji o obserwowanych atakach z zaufanymi partnerami. Jeśli zidentyfikowaliśmy zagrożenie albo obserwujemy podejrzaną aktywność, to informacje o tym możemy przekazać partnerom za pomocą dedykowanego systemu. Rekomendowaną do tego celu platformą jest MISP[4]. Dzięki współdzieleniu informacji uzyskujemy szerszą perspektywę i wiemy nieco więcej o skali obserwowanych działań. Możemy w szczególności stwierdzić, czy oprócz nas ktoś jeszcze był celem ataku. Dzięki współpracy łatwiej przypisywać atrybucję do cyberataków.

Dodatkowo, informacje uzyskane z honeypotów czy innych systemów bezpieczeństw można skorelować z danymi z urządzeń sieciowych uzyskiwanymi w postaci tzw. NetFlow-ów, np. z wykorzystaniem bazy Clickhouse. Taka korelacja daje dodatkowy wgląd w aktywność adwersarzy i skalę ataków. Wykorzystanie nowoczesnej bazy danych znacząco przyspiesza identyfikację komunikacji, w której wykorzystywany był konkretny adres IP.

Wymiana informacji pomiędzy zaufanymi partnerami jest świetnym sposobem na budowanie świadomości sytuacyjnej. Tak właśnie buduje się CTI, czyli wiedzę o cyberatakach i ich sprawcach. Wiedza ta pozwala lepiej adresować ryzyka związane z atakami.

W ramach projektu GN5-2 PCSS współpracuje z instytucjami zrzeszonymi w ramach GÉANT, m.in. w zakresie współdzielenia informacji o zagrożeniach. W dalszej perspektywie rozważa się udostępnienie wyselekcjonowanych informacji pozyskiwanych od partnerów zagranicznych, także partnerom krajowym.

[1]https://attack.mitre.org/

[2] https://github.com/mariocandela/beelzebub

[3] https://github.com/telekom-security/tpotce

[4] https://www.misp-project.org/

Maciej Miłostan

Kategorie
Kontakt

Redakcja PIONIER News

Zapraszamy do kontaktu z redakcją PIONIER News. Wszelkie uwagi, propozycje, rozszerzenia artykułów i informacji zawartych w niniejszym newsletterze można uzyskać bezpośrednio pisząc na adres: news@pionier.net.pl.

Newsletter jest wydawany przez Biuro Konsorcjum PIONIER – Polski Internet Optyczny. Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, korekty i edycji nadesłanych materiałów. Kopiowanie i rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione.

 

Zapraszamy do kontaktu z redakcją PIONIER News. Wszelkie uwagi, propozycje, rozszerzenia artykułów i informacji zawartych w niniejszym newsletterze można uzyskać bezpośrednio pisząc na adres: news@pionier.net.pl.

 

 

 

 
Kategorie
#Ludzie: Proszę Państwa, oto MAN!

BIAMAN z myślą o regionie

Miejska Sieć Komputerowa BIAMAN w Białymstoku została powołana w 1994 roku na mocy porozumienia środowiskowego uczelni wyższych w Białymstoku i jednostek naukowych zlokalizowanych w Białowieży. W późniejszym okresie, w trakcie budowy szkieletu sieci PIONIER, pojawiła się możliwość rozszerzenia obszaru działania MSK BIAMAN o Suwałki, Augustów, Łomżę oraz inne miejscowości i zapewnienia całemu środowisku dostępu do Europejskiej Sieci Naukowej GÉANT oraz usług realizowanych w tej sieci dla europejskiego środowiska naukowego, a także do usług oferowanych przez sieć PIONIER.

MSK BIAMAN posiada ponad 300 km własnych linii światłowodowych, z czego około 70 km we własnej kanalizacji teletechnicznej w Białymstoku, Augustowie, Suwałkach, Łomży, Hajnówce i Białowieży oraz około 500 przyłączy do abonentów. Technologie sieciowe zmieniały się przez lata, począwszy od ATM (1996), Gigabit Ethernet (2003), 10 Gigabit Ethernet (2005), MPLS i 10 Gigabit Ethernet (2012), aż po 100 Gigabit Ethernet (łącza szkieletowe i dostępowe) w 2024 roku.

Od początku powstania MSK BIAMAN budowana była jako sieć regionalna, co obrazuje załączony schemat. Realizacja tego zadania możliwa była dzięki zbudowanym łączom własnym, infrastrukturze ogólnopolskiej naukowej sieci szerokopasmowej PIONIER oraz Szerokopasmowej Sieci Polski Wschodniej (SSPW), zarządzanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.

W okresie istnienia MSK BIAMAN rozbudowywana była infrastruktura pasywna oraz aktywna ze środków własnych, dotacji Ministerstwa Nauki oraz środków unijnych w ramach projektów: PLATON, MAN-HA, PIONIER-LAB, PRACE-LAB i Krajowy Magazyn Danych. Aktualna wartość infrastruktury wynosi ponad 32 mln złotych.

Na bazie infrastruktury MSK BIAMAN świadczone są między innymi następujące usługi:

– usługa poczty elektronicznej,

– usługa kolokacji serwerów,

– dostęp do systemu uwierzytelniania eduGAIN (poprzez polską federację PIONIER.id),

– system uwierzytelniania w sieci bezprzewodowej 802.11 zgodnie z RFC7593- eduRoam,

– usługi chmurowe w sieci PIONIER,

– archiwizacja danych,

– dedykowane połączenia sieciowe pomiędzy jednostkami dla potrzeb projektów wymagających specjalizowanej łączności.

W najbliższych planach jest pozyskanie łącza zapasowego w relacji Białystok-Łomża, po wypowiedzeniu umowy przez PGE oraz realizacja projektu Krajowy Magazyn Danych – KMD4EOSC.

Cezary Citko